استفاده از ضد آفتاب راهی مؤثر برای محافظت از پوست در برابر اشعه‌ی مضر خورشید است.
این روزها انواع فراوانی از ضد آفتاب توسط برندهای ایرانی و خارجی وارد بازار محصولات مراقبتی شده است. به‌راستی کدام‌یک می‌تواند بهترین گزینه برای پوست ما باشد؟
ضدآفتاب یکی از مهمترین محصولات مراقبتی پوست به شمار می‌رود. این محصول به‌طور چشم‌گیری از سرطان پوست جلوگیری می‌کند.
مطالعات نشان می‌دهد استفاده از ضد آفتاب برای کنترل لک‌های ناشی از بارداری و کک‌ومک بسیار مؤثر خواهد بود.
سازمان غذا و داروی ایالات‌متحده آمریکا (FDA) ضد آفتاب را در لیست انواع دارو قرار داده است. این سازمان قوانینی برای تولید ضدآفتاب تنظیم نموده و به نحوه فروش آن نظارت دارد.
در این بخش از سایت متا راز قصد داریم به بررسی کامل انواع ضد آفتاب بپردازیم، پس در ادامه با ما همراه باشید.
استاندارد های ضد آفتاب
بر اساس قانون، هر ضد آفتاب، باید دارای برچسب ضریب محافظت در برابر آفتاب یا SPF باشد. این ضریب سطح محافظت در برابر اشعه خورشید را نشان می‌دهد.
هرچه مقدار SPF ضدآفتاب بالاتر باشد، محافظت آن بیشتر خواهد بود. از این رو FDA، استفاده از کرم ضدآفتاب با SPF15 یا بالاتر، به همراه عینک آفتابی را در جهت کاهش ریسک سرطان پوست توصیه می‌کند.
هر محصولی اعم از کرم‌های روزانه، کرم پودر و آبرسان با SPF کمتر از ۱۵ محافظت لازم را نخواهد داشت.
برای شناخت انواع ضدآفتاب، مقدار و زمان مصرف همچنین باورهای غلط پیرامون با همراه باشید.
چرا پوست به ضد آفتاب نیاز دارد؟
زمانی که در معرض آفتاب قرار می‌گیرید، سطح پوستتان دو اشعه مضر دریافت می‌کند: UVA و UVB.
اشعه UVA یا پرتو پیرکننده پوست، نوعی از تابش فرابنفش است که قدرت آن در طول سال ثابت می‌باشد. این پرتو علاوه بر پیری پوست، باعث بروز لک، چین‌وچروک، کاهش لطافت پوست و سرطان می‌شود. UVA به دلیل داشتن قدرت نفوذ بالا می‌تواند موجب آسیب به لایه‌های عمیق پوست (اپیدرم) گردد.
اشعه UVB یا پرتو آفتاب‌سوختگی نوع دیگر از تابش فرابنفش است که قدرت آن در طول سال متغیر است. این پرتو علاوه بر ایجاد آفتاب‌سوختگی سبب بروز سرطان پوست نیز می‌گردد. این پرتو تا لایه دِرم نفوذ می‌کند و به نسبت UVA عمق نفوذ کمتری دارد.
انواع ضد آفتاب
به طور کلی ۲ نوع ضد آفتاب وجود دارد.
ضدآفتاب فیزیکی
ضدآفتاب شیمیایی
ضدآفتاب فیزیکی:
ضدآفتاب فیزیکی دارای دو ترکیب اصلی و اولیه به نام Zinc Oxide و Titanium Dioxide است.
این نوع ضدآفتاب، همچون یک آینه عمل می‌کند. به‌طوری‌که پس از برخورد نور خورشید به سطح پوست، اشعه UV بازتاب می‌شود. این محصول دارای ماده شیمیایی کمتری است. به همین دلیل به افراد با پوست حساس، زنان باردار و کودکان استفاده از ضدآفتاب فیزیکی توصیه می‌شود.
از معایب این نوع ضدآفتاب می‌توان به برجای گذاشتن رد سفیدی، به عبارتی نمای گچی بر روی پوست اشاره کرد.
ضدآفتاب شیمیایی:
این نوع ضدآفتاب، اشعه خورشید را جذب و رفته‌رفته اثر آن را خنثی می‌کند. ضدآفتاب شیمیایی سبک و بی‌رنگ است.
از معایب این محصول می‌توان به بالا بودن مقدار ماده شیمیایی در آن اشاره کرد.
SPF چیست؟
SPF مخفف Sun Protection Factor، به معنای ضریب حفاظت از خورشید است و به‌صورت یک عدد بیان می‌شود.
این عدد یک مقیاس علمی است که کاهش خطر آسیب پوست به دلیل استفاده از ضدآفتاب را نشان می‌دهد. SPF معرف محافظت یک محصول در برابر اشعه UVB می‌باشد. علاوه بر این، سطح حفاظت اشعه UVA نیز باید متناسب با مقدار SPF افزایش یابد. این مقدار به‌صورت زیر محاسبه می‌شود.
میزان آفتاب‌سوختگی پوست بدون ضدآفتاب / میزان آفتاب‌سوختگی پوست با ضدآفتاب SPF = این محاسبه بر اساس استفاده ۲ میلی‌گرم ضد آفتاب برای هر سانتی‌متر مربع پوست محاسبه‌شده است.
از نظر علمی، اگر پس از قرارگیری در معرض اشعه UV، ده دقیقه طول بکشد تا پوست شما شروع به قرمز شدن کند. یک ضد آفتاب با SPF30 به مدت ۳۰۰ دقیقه یا ۵ ساعت از این عارضه جلوگیری می‌کند. به عبارتی ۳۰ برابر بیشتر.
به خاطر داشته باشید؛ هرگز نمی‌توان با SPFهای بالاتر مدت‌زمان بیشتری در برابر نور آفتاب سپری کرد. عوامل بسیاری در میزان محافظت ضدآفتاب با SPF مشخص سهیم هستند. برخی از این عوامل شامل موارد زیر می‌باشد.
شرایط آب و هوایی
زمان روز
نوع پوست
نحوه و میزان استفاده از کرم
سایر عوامل محیطی و فردی
به عنوان مثال، بیشتر افراد فقط ۲۵ تا ۵۰ درصد از مقدار توصیه‌شده را استفاده می‌کنند.
علاوه بر این، ضدآفتاب باید هر دو ساعت یک‌بار تمدید شود. همین عوامل سبب پوشش ناکافی پوست توسط ضد آفتاب و بروز لک آفتاب‌سوختگی می‌گردد.
چند درصد از اشعه UV توسط SPF کنترل می‌شود؟
SPF15 حدود ۹۳، SPF30 حدود ۹۷ و SPF50 تقریباً ۹۸ درصد از اشعه UV را فیلتر می‌کند.
این درصدها نشان می‌دهد که هیچ ضدآفتابی حفاظت ۱۰۰ درصدی نخواهد داشت. علاوه بر این، افزایش مقدار SPF، تأثیری بیش از چند درصد در افزایش قدرت حفاظت ندارد.
چرا طیف گسترده SPF اهمیت دارد؟
مهم است بدانیم که محصولی با SPF خاص در برابر اشعه UVB، الزاماً تضمین‌کننده حفاظت از پرتو UVA نیست.
از این رو باید در روتین خود یک SPF مناسب با طیف گسترده قرار دهیم. کرم‌های ضدآفتاب با طیف گسترده، اشعه UVB و UVA را به یک نسبت مهار می‌کنند.
نکات ضروری هنگام خرید و نحوه مصرف ضدآفتاب
هنگام خرید ضدآفتاب حتماً به موارد زیر توجه کنید.
SPF15 یا بالاتر داشته باشد.
دارای محافظت طیف گسترده باشد.
وزارت بهداشت کشور سازنده، کیفیت ضدآفتاب را تأیید کرده باشد.
مصرف ضدآفتاب بدون توجه به نکات مهم نحوه استفاده از آن، حفاظت چندانی برای شما ایجاد نخواهد کرد. این نکات به‌اختصار در ادامه آمده است.
محل مصرف ضد آفتاب:
هر بخش از بدن که در مواجهه با نور خورشید است، نیاز به ضدآفتاب دارد.
توجه کنید قسمت‌هایی که تحت تأثیر مالش یا عرق کردن هستند، به مدت‌زمان کمتری برای تمدید نیاز دارند. صورت، گوشها، گردن و پشت دست‌ها از مهمترین قسمت‌های بدن در معرض نور خورشید می‌باشند.
مقدار مصرف ضد آفتاب:
پوست صورت در هر بار تمدید نیاز به مقداری در حدود ۲ بندانگشت از ضد آفتاب دارد.
این مقدار می‌بایست به‌طور یکنواخت در تمام صورت استفاده شود. مقدار مصرف ضدآفتاب برای پوشش کل بدن یک فرد بزرگسال به اندازه ۶ قاشق چای‌خوری است.
توجه کنید که مقدار موردنیاز مصرف به فرمولاسیون ضدآفتاب بستگی دارد. میزان پوشش کرم، اسپری، ژل، ژلکرم و موس که انواع مختلفی از ضدآفتاب هستند باهم متفاوت است.
زمان مصرف ضد آفتاب:
حدود ۳۰ دقیقه قبل از قرارگرفتن در معرض نور خورشید، باید کرم ضدآفتاب مصرف شود.
به خاطر داشته باشید شدت اشعه UVB بین ساعت ۱۰ تا ۱۶ به بیشترین حد خود می‌رسد. در این زمان به‌هیچ‌عنوان بدون استفاده از ضدآفتاب در برابر نور خورشید قرار نگیرید.
انواع پوست و میزان جذب اشعه UV:
ملانین، رنگ‌دانه قهوه‌ای موجود در پوست و مو است.
هرچه مقدار ملانین پوست بیشتر باشد، پوست تیره‌تر خواهد بود. این رنگ‌دانه می‌تواند به‌عنوان جاذب اشعه UV عمل کند. هرچه پوست روشن‌تر باشد، پس از قرارگیری در معرض نور خورشید، بیشتر دچار آسیب خواهد شد.
۷ باور غلط پیرامون استفاده از ضدآفتاب ها:
ضدآفتاب همیشه لازم نیست.
برخی معتقدند که ضدآفتاب تنها در مواقعی لازم است که بدن در معرض نور خورشید قرار گیرد.
این‌چنین نیست. اشعه UV در روزهای ابری و برفی نیز می‌تواند به پوست آسیب بزند. حتی زمانی که در منزل هستید و در مقابل رایانه، تلویزیون و لامپ‌های کم‌مصرف قرار می‌گیرید هم پوست شما به ضدآفتاب نیاز دارد.
۱. ضدآفتاب از جذب ویتامین D در بدن جلوگیری می‌کند.
۹۰ تا ۹۵ درصد ویتامین D زمانی تولید می‌شود که پوست در معرض پرتو UVB قرار گیرد. ضدآفتاب سبب کمبود سطح ویتامین D خواهد شد.
با این وجود هیچ محصولی مصونیت ۱۰۰ درصد در برابر پرتو خورشید ایجاد نمی‌کند. با این حال نگران نباشید، زیرا نور خورشید از بافت لباس نفوذ می‌کند.
همچنین با گذشت زمان از مصرف کرم، کارایی آن کمتر شده و پوست پرتو UVB را جذب می‌کند. بسیاری از متخصصان پوست معتقدند ۵ تا ۳۰ دقیقه قرارگیری در معرض نور خورشید، نیاز بدن را تأمین می‌کند.
۲. ضدآفتاب برای سلامتی مضر است.
این فرضیه از عوارض جانبی ماده اکسی بنزون ناشی شده است که یکی از ترکیبات موجود در ضدآفتابهاست.
این مطالعه قدیمی که بر روی موش‌های صحرایی انجام‌شده، برای انسان قابل‌تعمیم نیست. نتایج نشان داد حتی افرادی که به‌طور مستمر از ضدآفتاب استفاده می‌کنند در معرض خطر قرار نمی‌گیرند.
محققان خاطرنشان کردند تاکنون هیچ مطالعه‌ای از اثرات سمی اکسی بنزون جذب‌شده در انسان منتشرنشده است.
۳. افرادی که پوست تیره‌تر دارند، نیازی به ضدآفتاب نخواهند داشت.
جذب اشعه UVB توسط ملانین در افراد با پوست تیره اثبات‌شده است. با این حال این مسئله نشان از مصونیت کامل افراد رنگین‌پوست در برابر نور خورشید نیست.
اشعه UV در این اشخاص منجر به پیری زودرس پوست و بروز چین‌وچروک خواهد شد.
۴. آرایش صورت برای محافظت کافی است.
درست است. آرایش تا حدودی در برابر آفتاب از پوست شما مراقبت می‌کند.
با این حال این محافظت به میزان کافی نخواهد بود و ممکن است سبب بروز لک آفتاب سوختگی شود. توجه داشته باشید که پوست‌های جوش‌دار قبل از قرارگیری در برابر خورشید حتما نیاز به مصرف ضدآفتاب دارند.
دلیل تاکید متخصصان پوست، باقی ماندن لک ناشی از بهبودی جوش در صورت عدم استفاده از ضدآفتاب در دوران درمان است.
۵. ضد آفتاب بهتر از پوشاندن است.
ممکن است وسوسه‌انگیز باشد که بیندیشید یک لایه ضد آفتاب بدن را در مقابل آفتاب مصون می‌کند. حقیقت این است که پوشاندن پوست محافظت بسیار بهتری نسبت به ضد آفتاب دارد. یک کلاه لبه‌دار بهتر از هر نوع ضد آفتابی از پوست شما محافظت می‌کند.
۶. یک‌بار استفاده از ضد آفتاب در کل روز طول می‌کشد.
بسیاری تصور می‌کنند که ضد آفتاب فقط پس از یک‌بار استفاده، در تمام طول روز باقی خواهد ماند. در حقیقت، کرم ضد آفتاب در مدت‌زمان کوتاهی کارایی خود را از دست می‌دهد. افراد باید حداقل هر ۲ تا ۴ ساعت یک‌بار آن را تمدید کنند.
۷. ضد آفتاب هرگز منقضی نمی‌شود.
برخلاف تصور رایج، ضد آفتاب به‌طور طبیعی منقضی می‌شود. مواد تشکیل‌دهنده ضدآفتاب ممکن است با گذشت زمان تجزیه شوند. استفاده از چنین محصولی ممکن است آسیب جدی به پوست وارد کند.
کلام آخر
ضد آفتاب محصول آرایشی نیست بلکه داروی پوست شماست. پس استفاده از آن را فراموش نکنید. اگر نمی‌توانید خود را ملزم به مصرف ضدآفتاب در تمام طول سال کنید، سعی داشته باشید در فصل تابستان این محصول را وارد روتین مراقبتی خود نمایید. مراقبت شکرانه زیبایست.
