فهرست مطالب
- حافظه دیداری چیست؟
- انواع حافظه دیداری
- حافظه دیداری حسی
- حافظه دیداری کوتاه مدت
- حافظه دیداری بلند مدت
- مزایای حافظه دیداری برای انسان
- خواندن، نوشتن و املا
- دانش ریاضی
- ثبت خاطرات
- ۷ روش تقویت حافظه دیداری
- شرح دادن بدون کلمات خاص
- به خاطر سپردن چهرهها
- به خاطر سپردن نامها
- به یاد آوردن یک روز کامل
- مدیتیشن تصویری
- اسکن تصاویر
- نقاشی کردن
تقویت حافظه دیداری به ما کمک خواهد کرد تا بازدهی ذهنیمان را افزایش داده و به یک فرد باهوش و موفق تبدیل شویم.
حافظه یکی از ویژگیهای مهم مغز است که نقش مهمی در یادگیری و رشد فردی ما دارد.
هرآنچه در محیط پیرامون ما میگذرد توسط حواس پنجگانهمان احساس میشود که اغلب در حافظه کوتاه مدت مانده و پس از مدتی از بین خواهد رفت.
کسی که حافظه دیداری قوی دارد، علاوه بر ماندگاری تصاویر در ذهن، دقت و جزئیات آن نیز در مغز او ثبت خواهد شد.
در این مقاله از متا راز قصد داریم راه های تقویت حافظه دیداری را برای شما توضیح دهیم.
حافظه دیداری چیست؟
ذهن ما قادر است آنچه که از طریق چشم میبینیم را به عنوان بخشی از اطلاعات در حافظه ذخیره کند؛این قابلیت حافظه بصری یا دیداری نام دارد.
به بیان دیگر هرآنچه میبینیم در حافظه ما ذخیره میشود.
از حافظه دیداری با عنوان چشم ذهن نیز یاد میشود؛ چرا که به ما این قابلیت را میدهد تا به صورت ذهنی تصاویر اشیا، اشخاص، مکانها و… را مجسم کنیم.
توانایی ادراکات بصری شخص ارتباط مستقیم با جزئیات ذخیره شده در حافظه دیداری وی دارد؛ بنابراین هرچه توانایی دیدن بیشتر باشد، حافظه بصری قویتر خواهد بود.
انواع حافظه دیداری
حافظه دیداری همانند سایر اقسام حافظه انواع مختلفی دارد. محققان این نوع از حافظه ذهنی را به سه دسته بندی کلی تقسیم کردهاند:
حافظه دیداری حسی
حافظه حسی یا Sensory memory به ما این امکان را میدهد تا حتی بعد از چند ثانیه متوقف شدن تاثیر محرک، آنرا حس کنیم.
مثال حافظه دیداری حسی زمانی است که با یک دوربین به یک اتاق کاملاً تاریک وارد میشود و یک عکس با فلاشر میگیرید.
برای چند لحظهای اتاق روشن میشود و پس از خاموش شدن آن نیز چند لحظهای حواس شما اتاق و اجسام آنرا درک میکند.
مثال دیگر زمانی است که یک جسم نورانی در محیطی تاریک با سرعت زیاد میچرخد و ما آنرا به صورت یک دایره نورانی میبینیم.
حافظه دیداری کوتاه مدت
تمام آن چیزی که در لحظه میبینیم و آنها را فوراً به یاد میسپاریم ابتدا وارد حافظه دیداری کوتاه مدت ما میشود.
این اطلاعات برای چند ثانیه یا چند دقیقه ذخیره میشوند و اگر توسط ذهن بار عاطفی، احساسی، تکرار شوندگی، اهمیت و… نگیرند، فراموش خواهند شد.
شماره یا نامی که فوراً حفظ میکنیم یا تجسم خود در حال انجام کار مثالهایی از فعال بودن حافظه دیداری کوتاه مدت ما هستند.
مهمترین نکتهای که باید در مورد حافظه دیداری بدانیم این است که نقطهی آغاز حافظه دیداری بلند مدت ماست.
حافظه دیداری بلند مدت
اینکه بعضی از خاطرات گذشته را به یاد میآوریم مستقیماً مربوط به حافظه دیداری بلند مدت است.
در یک آزمایش مشخص شد از بین ۶۰۰ عکس صحنهها و رویدادها که به شرکت کنندگان نشان داده شد، ۹۲% از آنها پس از یک روز و ۶۳% از آنها بعد از یک سال توسط همان افراد تشخیص داده شدند.
این آزمایش دو موضوع را به خوبی نشان میدهد: یک مسئله اینکه ظرفیت حافظه کوتاه مدت بصری محدود و در مقابل، حافظه دیداری بلند مدت نامحدود است.
مسئله دیگر آنکه زمان نقش مهمی در از بین رفتن اطلاعات در حافظه بلند مدت بصری دارد.
مزایای حافظه دیداری برای انسان
حافظه دیداری یک قابلیت بسیار مهم برای انسانهاست تا از طریق آن بتوانند یاد بگیرند و مهارت اندوزی کنند.
انسانها با استفاده از قابلیتهای فوقالعاده مغزی خود مسیر رشد و پیشرفت را هموار میکنند و از این طریق به درجات بالاتری میرسند.
برخی از مهمترین مزیتهای حافظه دیداری برای انسان:
خواندن، نوشتن و املا
کودکانی که حافظه دیداری ضعیفی دارند در مدرسه دچار مشکل خواهند شد.
آنها در به خاطر سپردن ظاهر کلمات یا دنباله جملات برای نوشتن املا دچار ضعف میشوند.
تقویت حافظه دیداری در کودکان به آنها کمک میکند تا نویسندههای خوبی باشند و بتوانند روخوانی بهتری از متون داشته باشند.
توانایی بررسی و تحلیل کلمات، جملات و عبارات با کمک حافظه دیداری بسیار زیاد میشود.
دایره واژگان و توانایی نوشتن از روی جملات در کودکانی که دچار ضعف حافظه دیداری هستند بسیار محدود خواهد بود.
کودکانی که حافظه بصری ضعیف دارند، سرعت دیکته کردن پایین و عموماً دست خطهای زشت دارند.
حتی در بعضی موارد ممکن است هنگام نوشتن پاسخ امتحان دچار ضعف شده یا زمان کافی برای تکمیل برگه امتحان نداشته باشند.
دانش ریاضی
در سال ۲۰۱۳ تحقیقی روی بیش از ۱۰۰۰ کودک نه ساله در دانشگاه کمبریج انجام شد.
در نتیجه تحقیق آمده است: اختلال یادگیری ریاضی (Dyscalculia) تقریباً ۶ درصد از دانش آموزان مدرسه را درگیر میکند و عبارت است از کمبود توانایی در درک ریاضیات. محققان دریافتند که اختلال یادگیری ریاضی ارتباط مستقیم با حافظه دیداری دارد؛ مخصوصاً زمانی که بخواهیم در ریاضی مکان یک شیء فضایی را به خاطر بسپاریم.
ثبت خاطرات
خاطرات بخش مهمی از زندگی ما را تشکیل میدهند؛ بنابراین به خاطر سپردن آنها بسیار مهم خواهد بود.
حافظه دیداری میتواند خاطرات خوب و بد ما را حتی اگر سالیان سال از آن گذشته باشد، ذخیره کند.
این موضوع هنگامی که یک خاطره بر در ذهن ما ثبت شده و پاک شدنش غیر ممکن است، بسیار دردناک خواهد بود. اما باید بپذیریم که این قابلیت میتواند تجربیات ما را در زندگی افزایش داده و در بزنگاههای چالش برانگیز ما را یاری کند.
۷ روش تقویت حافظه دیداری
حافظه دیداری میتواند آموخته و تربیت شود.
این یک مهارت است که شما هرآنچه میبینید را به خاطر بسپارید و آنرا در حافظه دیداری خود ذخیره کنید.
برای تقویت حافظه دیداری راهها و تمرینات زیادی وجود دارند که مهمترین آنها در ادامه آمده است:
شرح دادن بدون کلمات خاص
این یک تمرین عالی برای تقویت حافظه دیداری است.
سعی کنید اشیاء بصری را بدون نام بردن آنها و تنها با ذکر ویژگیهایشان شرح دهید.
برای مثال بگویید نارنجی را بدون ذکر نام آن چگونه شرح میدهید؟ یا مواردی این چنینی را در تمرینات خود چگونه میتوانید توصیف کنید.
برخی از مواردی که میتوانید در تمرینات خود از آنها استفاده کنید:
- ساختمان
- کامیون
- مداد
- نقاشیهای معروف
- مکانها
به خاطر سپردن چهرهها
برای اینکه حافظه دیداری خود را در ارتباطات روزمرهتان تقویت کنید، چهرهها را به خاطر بسپارید.
برخی از چهرهها تصویری خاص تداعی میکنند؛ برای مثال شخصی ممکن است شبیه شخصیتی کارتونی باشد.
بنابراین میتوانید با ایجاد ارتباط بین چهره شخص و شخصیت معروفی که در ذهن دارید، آنرا به خاطر بسپارید.
تکنیک دیگر این است که هنگام رو به رو شدن با افراد، جزئیات و هر آن چیزی که چهره فرد را از دیگری متمایز میکند را به خاطر بسپارید.
به خاطر سپردن نامها
برای به یاد داشتن نامها نیز میتوانید از راه تقویت حافظه دیداری وارد شده و با یک تیر دو نشان بزنید.
میتوانید اسمها را به یک تصویر خاص و مرتبط اتصال داده و از این طریق آنرا در ذهن خود ثبت کنید.
برای مثال اگر نام خانوادگی یکی از همکاران شما «شمس» است، میتوانید آنرا به تصویر خورشید پیوند زده و از این طریق با توجه به ویژگیهای ظاهری فرد نام او را به یاد آورید.
به یاد آوردن یک روز کامل
هنگامی که در رختخواب قرار دارید، روزی که سپری کردهاید را با جزئیات و تصاویر به یاد بیاورید.
این کار به تقویت حافظه دیداری شما کمک بسیاری میکند.
از لحظهای که روز خود را شروع کرده تا زمانی که میخواهید بخوابید را یادآوری کنید. مهم است که تصاویر شما کاملاً با جزئیات و دقیق باشند و این تصاویر در ذهن شما مرور شوند.
اگر مبتلا به آفانتازی هستید و توانایی مرور تصاویر را به صورت ذهنی ندارید، میتوانید مدیتیشن کنید.
مدیتیشن تصویری
مدیتیشنهای صوتی یا تصویری یکی از بهترین ابزارها برای تقویت حافظه دیداری هستند.
با استفاده از این روش میتوانید ذهن خود را در آرامترین حالت ممکن در به یاد آوردن تصاویر یاری کنید.
شما میتوانید برای انجام مدیتیشن تصویری یک تصویر آرامبخش مانند شعله شمع را با به کار گیری ترفندهای مدیتیشن مجسم کنید.
مدیتیشن همراه با تصویر سازی قوه تخیل و تجسم شما را به شدت تقویت میکند و تاثیر زیادی در افزایش کارایی و تقویت مغز حین یادگیری دارد.
اسکن تصاویر
تصاویری که رو به رویتان قرار دارد را با دقت اسکن کرده و جزئیات آنرا بررسی کنید.
تمامی مناظری که میبینید یک سری جزئیات دارند که در صورت عدم توجه، از دید شما پنهان خواهند ماند.
اگر به تصویر یک نقاشی نگاه میکنید، تمام جنبههای آن مانند ارتفاع، سایز، رنگ بندی، سایهها و… را بررسی کنید و آنها را به خاطر بسپارید.
اندازه سوژههای تصویر را به صورت ذهنی اندازه گیری کنید و تحلیل و بررسی داشته باشید.
اینها مهارتهایی هستند که هنرمندانی مثال نقاشان و تصویرگران برای تقویت حافظه دیداری خود از آنها استفاده میکنند.
نقاشی کردن
نقاشی کردن یک توانایی مهم در افرادی است که به تقویت حافظه دیداری میرسند.
شما میتوانید آنچه در ذهنتان وجود دارد را ترسیم کنید و روی کاغذ بیاورید.
حتی میتوانید زندگی خودتان را با جنبههای بصری نقاشی کنید و از این طریق حافظه دیداریتان را بهبود ببخشید.
اگر رمان میخوانید، سعی کنید شخصیتهای آنرا نقاشی کنید یا حداقل ویژگیهای ظاهریشان را به صورت ذهنی بررسی و تحلیل کنید.
اطلاعاتی که از شخصیتهای داستان در کتاب دریافت میکنید، به تجسم دقیقتر شما کمک میکنند.