یکی از مسائلی که تقریبا برای تمامی دانش‌آموزان اهمیت دارد، موفقیت درسی است که قطعا نقش مهمی در سرنوشت و آینده آن‌ها خواهند داشت.
برای رسیدن به این هدف، اکثر دانش‌آموزان سعی می‌کنند راز موفقیت درسی را پیدا کرده و با استفاده از روش‌های مختلف رسیدن به آن را امتحان می‌کنند.
اما در برخی مواقع تمام دانش‌آموزان حتی با تلاش‌های بسیار هم به موفقیت درسی نمی‌رسند. زیرا درس‌خواندن نیاز به رعایت یک‌سری اصول و استفاده از یک‌سری تکنیک‌ها دارد.
در واقع، راز موفقیت درسی در این است که شما بتوانید روش مطالعاتی موثر خود را پیدا کنید. اما قبل از آن، باید با اصول مطالعه و درس‌خواندن صحیح آشنا شوید.
مطالعه صحیح و موثر با داشتن یک نگرش صحیح ایجاد می‌شود.
این نگرش صحیح می‌تواند درس‌خواندن را بسیار شیرین کرده و در این‌صورت افراد به درس‌خواندن به‌عنوان فرصتی برای یادگیری نگاه می‌کنند.
اما همانطور که گفته شد، روش مطالعه هر فرد مختص خود او می‌باشد. یافتن بهترین روش مطالعه یک فرآیند مستمر است.
در واقع، شما تنها در شب امتحان نباید دروس را مطالعه کنید؛ بلکه باید به‌طور مداوم مهارت‌های درس‌خواندن و مطالعه خود را بهبود ببخشید.
به این واسطه بهتر متوجه می‌شوید که کدام روش برای شما مناسب‌تر است. در نتیجه آن، یادگیری و مطالعه صحیح به شما کمک می‌کند که از درس‌خواندن خسته نشوید.
در این مقاله یک‌سری اصول لازم و تکنیک‌های مختلف برای مطالعه صحیح و کسب موفقیت درسی معرفی شده‌اند که شما با استفاده از آن‌ها می‌توانید مهارت مطالعه و سبک های یادگیری خود را به‌طور موثری تقویت کنید.
اصول و تکنیک‌های موثر در موفقیت درسی
۱. دوری‌کردن از تصورات اشتباه
برخی افراد هستند که صرفا برای کسب نمره عالی و معدل بالا درس می‌خوانند.
اگر به جامعه و تجربه‌های افراد توجه کنید، متوجه می‌شوید که تنها داشتن نمره بالا تضمین‌کننده موفقیت درسی نیست.
اما در صورتی‌که توانسته باشید مطالب درسی را در کمترین زمان ممکن و با بیشترین بازدهی یاد گرفته باشید، به موفقیت درسی نزدیک شده‌اید.
به‌عبارتی، اگر شما بتوانید با استفاده از روش‌های اصولی درس بخوانید، مطالب درسی به حافظه بلند مدت شما منتقل می‌شوند و در شرایط مختلف می‌توانید آن‌ها را به کار بگیرد.
به همین دلیل توصیه می‌شود خود را از چارچوب ذهنی بسته خارج کرده و با یک نگاه خلاقانه به مطالب درسی خود فکر کنید.
در این‌صورت شما می‌توانید با کاربردی‌کردن مطالبی که یاد گرفته‌اید، بهترین روش‌ها را در زندگی تحصیلی و حتی شغلی خود به کار بگیرید.
در کنار آن بدیهی است که همیشه در تصمیم‌هایتان عاقلانه و موفق عمل خواهید کرد.
۲. مشخص‌کردن هدف
در ابتدا توصیه می‌شود هدف خود از درس‌خواندن را مشخص کنید. برخی افراد هستند که تنها می‌خواهند شاگرد اول کلاس باشند و برخی افراد نیز تنها برای کسب مدرک درس می‌خوانند.
اما در کنار آن‌ها افرادی هستند که می‌خواهند با درس‌خواندن زمینه را برای ورود به مسیر آینده فراهم کرده و به رویای شغلی خود برسند.
همچنین افرادی نیز هستند که به دنبال یادگیری و به‌کارگیری آموخته‌هایشان در شرایط متعدد بوده و می‌خواهند با درس‌خواندن شرایط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی جامعه عصر را بهبود ببخشند.
شما باید هدف خود از درس‌خواندن را مشخص کنید تا بتوانید بهتر و موثرتر درس بخوانید.
۳. توجه به مطالب درسی در کلاس درس
یکی از موارد مهمی‌که روی یادگیری موثر و موفقیت درسی بسیار تاثیرگذار است، توجه به مطالب درسی در کلاس درس می‌باشد.
در واقع شما باید هنگامیکه معلم یا استادتان در کلاس مطالب درسی را توضیح می‌دهد، تمام تمرکز و حواس خود را به کار بگیرید.
گوش‌دادن موثر را با تمرکزکردن روی سخنان معلم و یادداشت‌برداری تمرین کنید.
سعی کنید مطالب پراهمیت درسی را هنگامیکه معلمتان آن‌ها را درس می‌دهد با دقت و تمرکز گوش داده و سپس یادداشت کنید.
این کار در نهایت به شما کمک می‌کند که مطمئن شوید درس معلم را شنیده و حتی فهمیده‌اید.
۴. کنترل عوامل حواس‌پرتی
عوامل متعددی هستنید که می‌توانند حواس شما از درس‌خواندن پرت کنند. شما باید یاد بگیرید که چگونه این عوامل را از خود دور نگه داشته و این مهارت را تقویت کنید.
برای مثال در کلاس درس از نشستن در کنار افرادی که حواس شما را پرت می‌کنند خودداری کنید و یا در خانه سعی کنید حدالامکان از تلفن همراهتان استفاده نکنید.
بهترین فضا برای یادگیری و درس‌خواندن فضایی است که کمترین عوامل حواس‌پرتی در آن وجود داشته باشند.
در فضای اتاق، حتی وجود عواملی مانند نورناکافی، دمای نامناسب و سروصدای زیاد می‌توانند روی حواس و تمرکز شما بسیار تاثیرگذار باشند.
در نهایت این عوامل باعث می‌شوند که درس را به‌طور موثر یاد نگیرید.
به همین دلیل توصیه می‌شود عوامل حواس‌پرتی را کنترل کرده و هنگام مطالعه تمام تمرکز خود را روی درس‌تان بگذارید.
طبق نظریه متخصصان این زمینه، دانش‌آموزان باید در یک فضای ساکت و آرام و همچنین یک فضای استاندارد از لحاظ نور و دما درس بخوانند تا یادگیری بهتر و موثرتری داشته باشند.
۵. داشتن آمادگی جسمی و روحی
از جمله عوامل مهمی‌که روی درس‌خواندن و موفقیت درسی بسیار تاثیرگذار هستند، نشاط، سلامتی و تغذیه می‌باشند.
بدیهی است که وضعیت جسمی نامناسب می‌تواند به‌شدت روی وضعیت روحی نیز تاثیرگذار باشد.
در این‌صورت هنگامیکه هم جسم و هم روح شما برای درس‌خواندن آماده نباشد، بدیهی است که نمی‌توانید مطالب را به‌خوبی یاد گرفته و بازدهی لازم را از درس‌خواندن در این شرایط نخواهید داشت.
همچنین در صورتی‌که تغذیه مناسبی نداشته باشید انرژی لازم برای درس‌خواندن را دریافت نکرده و یادگیری موثری نخواهید داشت.
به همین دلیل توصیه می‌شود برای کسب موفقیت درسی به نشاط جسم و روح و تغذیه خود توجه کنید.
۶. اهمیت یادداشت‌برداری
یادداشت‌کردن مطالب مهم درسی در کلاس درس به شما کمک می‌کند، اطلاعاتی که در حال یادگیری آن‌ها هستید را پردازش کنید.
در این‌صورت شما می‌توانید پس از اتمام مدرسه و در خانه، یادداشت‌های خود را مرور کرده و نکات بیشتری را به آن‌ها اضافه کنید.
این مورد باعث می‌شود که اطلاعات از حافظه کوتاه‌مدت به حافظه بلندمدت شما انتقال پیدا کنند.
همچنین شما هنگام مطالعه دروس نیز می‌توانید مطالب را با خلاصه‌نویسی کمتر کنید و کلمات و نکات کلیدی و مهم را با خط‌کشیدن زیر آن‌ها مشخص کنید.
شما می‌توانید یادداشت‌های خود را هنگام درس‌خواندن دوره کنید تا قبل از امتحان آمادگی بیشتری داشته باشید.
علاوه‌بر یادداشت‌ها، کمک‌آموزشی‌های تصویری مانند نمودار‌ها، نقشه‌های ذهنی، رمزگذاری مطالب و یا نشانه‌هایی که استفاده از آن‌ها باعث می‌شوند اطلاعات ساده‌تر بیان شود، به شما کمک خواهند کرد که یادگیری آسان‌تر و بهتری داشته باشید.
۷. اهمیت سوال پرسیدن
بدیهی است که افراد هنگام یادگیری یک موضوع جدید ممکن است سوالاتی برایشان پیش بیاید.
در این‌صورت، بهتر است اگر در کلاس و هنگام درس‌دادن معلم سوال یا ابها‌می برایتان به وجود آمد، آن را بپرسید.
سوال‌پرسیدن هیچ عیبی ندارد و نپرسیدن عیب است. در کلاس و هنگام درس دادن شما بهتر می‌توانید سوالات و ابهامات خود را رفع کنید.
در صورت تمایل همچنین می‌توانید سوال یا ابهام خود را در جایی یادداشت کرده و بعدا از معلم خود آن را سوال کنید.
اگر ابهام شما رفع نشده و سوال همچنان در ذهنتان باقی بماند هنگام یادگیری مطالب وابسته و یا هنگام امتحان‌دادن دچار مشکل خواهید.
به همین دلیل توصیه می‌شود هنگام درس‌دادن معلم، کاملا ابهام خود را رفع کنید تا بعدا هنگام یادگیری دچار مشکل نشوید.
۸. استفاده از تکنیک‌های مطالعه اصولی
طبق نظر دانشمندان، هوش زیاد لازمه موفقیت درسی و یادگیری نیست؛ بلکه عوامل بسیاری هستند که در این موفقیت تاثیرگذار می‌باشند.
یکی از این موارد یادگرفتن درس‌ها به آسانی و در مدت‌زمان کوتاه است.
اگر شما با تکنیک‌های مطالعه اصولی آشنا باشید، می‌توانید به‌سادگی و در مدت‌زمانی کوتاه مطالب را یاد بگیرید.
برخی تکنیک‌های مطالعه مانند یادداشت‌برداری، حاشیه‌نویسی، خلاصه‌نویسی، کلیدبرداری و… هنگام یادگیری بسیار موثر هستند و می‌توانند درس‌خواندن را برای شما آسان کنند.
گرچه این تکنیک‌ها به تنهایی کافی نیست و شما باید سایر روش‌های موثر در یادگیری و خواندن دروس را نیز رعایت کنید.
شاید با روش‌های پس‌ختام و دقیق‌خوانی آشنایی داشته باشید. این روش‌ها و برخی روش‌های مشابه می‌توانند در یادگیری دروس بسیار موثر باشند و شما می‌توانید با استفاده صحیح از این روش‌ها تا حد زیادی به موفقیت درسی برسید.
۹. تقویت مهارت‌های یادگیری
در کنار استفاده از روش‌های اصولی مطالعه دروس، مهارت‌هایی نیز هستند که بهتر است برای دریافت بهره‌وری لازم آن‌ها را در نظر بگیرید.
یکی از این مهارت‌ها که بسیار موثر می‌باشد، مهارت گوش دادن فعال است. شما نمی‌توانید درس‌ها را تنها از روی کتاب درسی مطالعه کرده و به‌خوبی آن‌ها را یاد بگیرید.
بلکه باید در کلاس درس نیز تمام توجه و حواس خود را به‌کار بگیرید تا مطالب درسی را متوجه شوید.
در ابتدای مقاله راجب کاربردی‌کردن مطالب درسی نیز گفته شد. بهتر است برای موفقیت درسی این مهارت را نیز تمرین کنید و با مثال‌زدن و تعمیم‌دادن آن‌ها، مطالب درسی را در موقعیت‌های مختلف کاربردی کنید.
همچنین همانطور که گفته شد شما می‌توانید درس‌ها را پس از اتمام کلاس درسی و حتی در بازه‌های زمانی مختلف، مطالعه کنید تا مطالب به حافظه بلندمدت‌تان منتقل شوند.
این موارد از جمله مهمترین مهارت‌های یادگیری هستند که تمرین و استفاده از آن‌ها روی یادگیری موثرتر و موفقیت درسی بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
۱۰. مطالعه در مدت‌زمان مشخص
هر زمان که از مطالعه خسته شدید، مدت کوتاهی را استراحت کنید تا انرژی خود را مجددا به‌دست آورید.
جلسات مطالعه کوتاه‌تر غالبا موثرتر هستند و به شما کمک خواهند کرد زمان بیشتری را با بازدهی موثرتر مطالعه کنید.
شما همچنین می‌توانید برای استراحت‌کردن در میان زمان درس‌خواندن خود یک روش مناسب و مطلوب را انتخاب کنید تا بتوانید بیشترین میزان انرژی را دریافت کنید.
توجه داشته باشید که اگر برای مدت طولانی و با خستگی بیش‌ازاندازه مطالعه کنید، نمی‌توانید تمرکز کافی را روی درس‌خواندن داشته باشید و در این‌صورت، بازدهی لازم را دریافت نخواهید کرد.
معمولا توصیه می‌شود برای هر ۴۵ دقیقه مطالعه در حدود ۱۰ دقیقه استراحت کنید تا انرژی لازم را مجددا دریافت کنید.
۱۱. تاثیر درس‌خواندن گروهی
در صورت امکان می‌توانید ساعاتی را به مطالعه گروهی اختصاص دهید.
درس‌خواندن با همکلاسی‌ها و سایر دوستانتان یک محیط تعاملی را ایجاد خواهد کرد که در این‌صورت بیشتر درگیر درس‌خواندن می‌شوید.
این کار همچنین به شما کمک می‌کند که دانش خود را با سایر افراد امتحان کنید. به‌عبارتی، هر یک از شما می‌توانید از یکدیگر سوالات خود را بپرسید.
در این‌صورت مشکلات درسی‌تان بهتر حل شده و در کنار آن می‌توانید در افزایش اعتماد به نفس یکدیگر موثر باشید.
۱۲. اهمیت نظم و برنامه‌ریزی
همواره توصیه می‌شود که برای درس‌ها و کارهایتان یک دفتر برنامه‌ریزی داشته باشید.
به این واسطه، هر زمان که تکلیف یا امتحانی داشتید، می‌توانید آن را وارد دفتر برنامه‌ریزی خود کرده و در زمان مناسب مطالعه امتحان و یا انجام‌دادن تکالیف خود را انجام دهید.
زمانی‌که برای مطالعه، درس‌خواندن و یا انجام تکالیف خود برنامه‌ریزی می‌کنید به تمام کارهایی که باید انجام شوند، فکر کنید. همچنین شما می‌توانید اهداف خاص خود برای هر جلسه مطالعاتی را مشخص کنید.
به‌عبارتی می‌توانید مشخص کنید که می‌خواهید چند مبحث را در یک دوره زمانی تمام کنید. در این‌صورت برنامه‌ریزی بهتر و موثرتری خواهید داشت.
جمع‌بندی
برای کسب موفقیت درسی روش‌های مختلفی وجود دارد که هر یک از افراد باید روش خاص خود را پیدا کنند.
به‌عبارتی، افراد با ویژگی‌های مختلف می‌توانند با شناخت روش‌های مختلف موفقیت درسی، آن روشی را که بیشترین بازدهی را برایشان دارد، انتخاب کنند.
در این مقاله، اصول لازم و یک‌سری تکنیک‌های موثر برای موفقیت درسی معرفی شدند که شما می‌توانید به‌سادگی آن‌ها را امتحان کرده و نتیجه فوق‌العاده‌شان را مشاهده کنید.
کشف راز موفقیت درسی و روش‌های مطالعه موثر مهارتی است که می‌تواند در زندگی درسی و حتی کاری شما بسیار موثر باشد.
در این‌میان، توجه داشته باشید که تقویت مهارت‌های مطالعه موثر نیاز به زمان دارد و شما باید با استفاده از روش‌های مختلف این مهارت را در خود تقویت کنید.
در کنار آن شما می‌توانید از تجربه افراد موفق و روش‌هایی که برای موفقیت آن‌ها موثر بوده است نیز، استفاده کنید.
