اگر بخواهیم گلوتن را با مثالی توضیح بدیم، بافت زنجیری بین دو چرخدنده های دوچرخه وجود دارد که در نبود این بافت، چرخدنده های دوچرخه ثابت می ماند و در نهایت دوچرخه نیز حرکتی نخواهد داشت. گلوتن پروتئینی است که نقش این بافت را در برخی از غلات مانند گندم، آرد نشاسته، سمولینا، گندم سرخ، تریتیکال و سایر غلات ایجاد می کند.
گلوتن علاوه بر غلات در سبزیجات نیز دیده می شود، کاهو، سویا از جمله مواد غذایی هستند که گلوتن در آن ها دیده می شود.
همانطور که گفته شد، گلوتن پروتئین است ولی جذب این پروتئین ممکن است به مزاج همه خوش نیاید زیرا که باعث ایجاد اختلالاتی نظیر نفخ، دل درد در ناحیه شکم و گوارش می شود. در ادامه این مقاله به طور کامل در مورد فواید گلوتن و مضرات آن توضیح خواهیم داد، در ادامه با ما در سایت متا راز همراه باشید.
گلوتن و منبع آن
گلوتن از دو پروتئین گلیادین و گلوتنین به وجود آمده است، اصلی ترین و بیشترین منبع تغذیه گلوتن، گندم است.
به طور معمول گلوتن برای افرادی که از نظر گوارش مشکلاتی ندارند بسیار مفید است ولی اگر همین افراد گلوتن مصرف نکنند باعث می شود تا در فرد احتمال ابتلا به بیماری های قلبی به وجود بیاید.
مصرف غلات نیز به این صورت مفید است که درطی آزمایشاتی که از افراد به عمل آمد، کسانی که از غلات استفاده می کردند، نسبت به کسانی که به هیچ وجه غلات مصرف نمی کردند از نظر سلامت، ضربان قلب کمتری دارند، احتمال بیماری قلبی و دیابت از نوع ۲ در آنان کمتر است.
رسانه ها اغلب افراد را به عدم مصرف گلوتن دعوت می کنند زیرا که به بهانه حساسیت زا بودن گلوتن فرد دچار بیماری های گفته شده می شود.
گلوتن و محتویات
گلوتن علاوه بر پروتئین، چربی خوب کمی دارد که حدود آن ۲ گرم است.
فیبر، ویتامین ب (B)، منیزیم و آهن است که بیشترین گلوتن موجود در این مواد مغذی یعنی میوه ها، سبزیجات، حبوبات، آجیل و خشکبار، ماهی ها وتخم مرغ دیده می شود.
ضرر گلوتن برای بعضی از افراد
طبق محتویاتی که از گلوتن گفته شد و فرد مصرف این مواد مغذی را قطع کند دچار مشکلاتی خواهد شد.
اما در بعضی مواقع عدم مصرف گلوتن می تواند برای بدن افرادی مفید باشد. افرادی که به گلوتن حساسیت دارند و به بیماری سلیام مبتلا هستند، مصرف گلوتن برای آنان اکیدا ممنوع است.
در ابتدا با بیماری سلیاک آشنا شویم.
بیماری سلیاک
این بیماری یک نوع بیماری است که ممکن است افرادی که به آن مبتلا هستند علائمی نداشته باشند تا زمانی که گلوتن مصرف کنند و بعد از مصرف علائم دیده شود.
این علائم زمانی رخ می دهد که بدن در مقابل ورود گلوتن سیستم دفاعی قرار می دهد.
گلبول های سفید و سیستم های ایمنی بدن گلوتن را دشمن می دانند، گلوتن پس از ورود به روده توسط سیستم دفاعی بدن، روده و دیواره ها را مورد آسیب قرار می دهند و در نتیجه فرد دچار کم خونی، عدم مواد مغذی در بدن و اختلالات گوارشی می شود.
این افراد ممکن است گرچه تست سلیاک بدهند و پاسخ منفی دریافت کنند ولی بدن همچنان در مقابل ورود گلوتن حساسیت نشان خواهد داد. این بیماری فقط در مقابل گلوتن حساس است ولی هیچ آلرژی را در پی نخواهد داشت. پس از ورود گلوتن اتفاقاتی که در بدن جهت دفع گلوتن می افتد همچون:
اسهال و یبوست
معده درد و استفراغ
خستگی بی علت و حالت تهوع
نفخ و ادرار بد بو
التهاب لثه ها مثل ورم و قرمزی
عدم هضم غذا توسط معده و دفع آن ها به وسیله روده
در صورتی که به مغز لطمه بزند باعث افسردگی و آلزایمر می شود، در پوست نیز به شکل خارش، التهاب، قرمزی و کهیر نمایان می شود.
چگونه بفهمیم گلوتن برای ما حساسیت زا خواهد بود؟
در صورتی که مطمئن بودید که به سیلیاک مبتلا نیستید، کافی است به مدت چند هفته رژیمی را انتخاب کنید که مواد غذایی موجود در آن صفر باشد. اگر در طی این دوره رژیمی حساسیت نداشتید، مجددا گلوتن را به برنامه روزانه خود اضافه کنید.
در صورت بازگشت علائم حساسیت و تغییر در حساسیت به وجود نیامد، به چیزی جز گلوتن مبتلا خواهید بود. رژیمی که گلوتن ندارد شامل مصرف مواد طبیعی همچون: برنج های قهوه ای، قرمز و سیاه، ذرت و گندم سیاه و جو (در حال رشد)، است.
انواع تنقلات که ارزش غذایی پایینی دارند نیز فاقد گلوتن هستند ولی در مقابل کالری و چربی بدی را دارند.
با مراجعه به پزشک نیز آزمایشاتی چون آزمایش خون و بیوپسی روده کوچک گرفته خواهد شد.
الزام مصرف گلوتن برای چه کسانی است؟
در ابتدا کسانی که نقرس و یا کلسترول بالایی دارند و خوردن گوشت قرمز برای آنان اکیدا ممنوع است، مصرف گلوتن به شکل طبیعی توصیه می شود.
لبنیات نیز از جمله تغذیه هایی است که فرد برای رشد و تراکم استخوان به آن نیاز دارد ولی اگر فردی به لبنیات آلرژی داشت، برای جذب گلوتن بهتر است مصرف کربوهیدرات ها را در پیش گیرد.
سخن آخر
اگر تا به امروز از گلوتن مصرف کردید و مشکلی برایتان پیش نیامد به این روند خود ادامه دهید تا تنی سلامت داشته باشید.
افرادی که پس از مصرف گلوتن تا دقایقی دچار سردرد، سرگیچه و درد معده شدند سریعا برای تشخیص سیلیاک به پزشک مراجعه کنید.
