وگن به افرادی گفته می شود که به معنای واقعی گیاهخوار هستند و سختگیرانه بر روی سلامتی بدن و حفظ محیط زیست تمرکز دارند.
وگان یا وگانیسم نوعی رژیم گیاهخواری است که انواع گوشت، تخم مرغ، لبنیات و سایر مواد حیوانی را حذف می کند و غذاهایی را که با استفاده از محصولات حیوانی فرآوری شده اند را نمی خورند.
در نگاه اول شاید به نظر برسد که وگن ها تنوع غذایی ندارند و اصلا از غذاهای خوشمزه استفاده نمی کنند اما خوراکی های آنها پر از طیف گسترده ای از غذاهای خوشمزه و مغذی است مانند سبزیجات، غلات، آجیل، حبوبات، دانه ها و میوه ها.
در این بخش از سایت متا راز ما را همراهی کنید تا در مورد وگن بیشتر بدانیم و با افراد وگن آشنا شویم.
وگن چیست؟
وگن (vegan) کوتاه شده کلمه گیاهخوار (vegeterian) است. کلمه وگن توسط دونالد واتسون اولین بار در اول نوامبر سال ۱۹۴۴ گفته شد. از این رو سال اول نوامبر را روز جهانی وگن می نامند و در این روز وگن ها به تبلیغ گیاهخواری می پردازند و سبک زندگی خود را ترویج می کنند.
تعریف انجمن گیاهخواران از وگن:
شیوه ای از زندگی که به دنبال حذف هر گونه استثمار و ظلم به حیوانات برای تهیه غذا، پوشاک یا هر هدف دیگری است، تا جایی که ممکن و عملی باشد.
البته وگن هم به دسته های مختلف تقسیم می شود که هر کدام جداگانه اعتقادات متفاوتی را دنبال می کنند و به آنها عمل می کنند.
انواع وگن (vegan)
به طور کلی وگن ها به ۵ دسته زیر تقسیم میشوند:
۱. خام گیاهخواران:
این گروه از وگن ها فقط غذاهایی را می خورند که پخته یا خام شده اند و در دمای کمتر از ۴۸ درجه سانتیگراد هستند.
۲. وگن های رژیمی:
گروهی از وگن ها هستند که از محصولات حیوانی در رژیم غذایی خود کاملا دوری می کنند اما از آن ها در سایر محصولات مانند لباس و لوازم آرایشی استفاده می کنند.
۳. خام گیاهخواران کم چرب:
این گروه را به عنوان میوه خواران هم می توان نامگذاری کرد آنها غذاهای پرچرب مانند نارگیل، آجیل و آووکادو را نمی خورند و به جای آن اغلب از میوه ها استفاده می کنند. آن ها گاهی اوقات از سبزیجات نیز استفاده می کنند.
۴. وگان های غذای ناسالم:
گروه دیگری از وگن ها به غذاهای گیاهی فرآوری شده مثل سیب زمینی سرخ شده، شام یخ زده، گوشت های وگن، بستنی های غیر لبنی روی آورده اند که اغلب به آنها وگن های غذای ناسالم گفته می شود.
۵. وگن های غذای کامل:
گروه دیگر وگن های غذای کامل رژیم غذایی غنی از غذاهای کاملی مثل حبوبات، آجیل و دانه ها، میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، را در رژیم غذایی دارند که سالم هستند.
فواید رژیم غذایی وگن
گیاهخواری فواید زیادی دارد، که در بخش زیر به مهم ترین فواید آن اشاره خواهیم کرد:
۱. سلامت و توانمند کردن بدن و روح:
وگن ها معتقد هستند اگر کسی می خواهد بدنی سالم داشته باشد باید از خوردن غذاهای گوشتی و فرآوری شده و غذاهای چرب دوری کند فقط در چنین شرایطی است که بدن توانمند و سالم و شاداب می ماند.
۲. حفظ و طراوت محیط زیست:
گیاهخواران برای حفظ و نگهداری از محیط زیست گیاهخواری می کنند زیرا معتقد هستند دامداری صنعتی و از بین بردن درختان و گیاهان برای تهیه علوفه برای حیوانات سبب از بین رفتن محیط زیست و در نهایت از بین رفتن زندگی می شود. اما گیاهخواری از تخریب محیط زیست جلوگیری کرده و به حفظ آن کمک می کند.
۳. اعتقادات و اخلاقیات وگن ها:
آداب غذایی وگن ها به علت انسانیت و اخلاقیات می باشد و آنها بر حسب اعتقاداتشان این نوع سبک زندگی را انتخاب کرده اند. آنها می گویند حیوانات نیز باید حق زندگی کردن داشته باشند انسان نباید برای نیاز خود حیوانات را بکشد حتی آنها معتقدند که خیلی از بیماری ها به دلیل خوردن گوشت ها و محصولات حیوانی می باشد که با تنش از حیوان گرفته می شود.
وگن ها چه چیزهایی را می خورند؟
میوه جات: آناناس، پرتقال و نارنگی، سیب، گلابی، موز، انواع توت ها، انبه.
آجیل ها: بادام هندی، بادام زمینی و بادام و کره این آجیل ها
غلات کامل: جو سبوس دار و برنج قهوه ای یا وحشی، کینوا، گندم کامل، نان سبوس دار و پاستا.
محصولات سویا: لوبیای سویا و محصولات ساخته شده از آن ها مانند توفو، تمپه و ناتو، شیر سویا غنی شده.
سبزیجات نشاسته ای و غیر نشاسته ای: ذرت، کدو حلوایی، چغندر و شلغم، سیب زمینی، سیب زمینی شیرین و تربچه و سبزیجات برگ دار، کلم بروکلی، کلم، مارچوبه، تربچه.
غذاهای گیاهی: ماست گیاهی غنی شده و شربت افرا، جلبک، مخمر مغذی.
طرز تهیه غذاهای گیاهی به این شکل است که:
غذاهای اصلی تهیه شده با گوشت را با وعده های غذایی حاوی عدس، توفو، تمپه، آجیل یا دانه ها، لوبیا، و نخود را جایگزین کنید.
وگن ها از محصولات گیاهی آماده مانند پنیرهای گیاهی و دسرهای گیاهی و گوشت های گیاهی استفاده می کنند.
همچنین محصولات لبنی را با شیرهای گیاهی، تخم مرغ املت شده را با توفو، عسل را با شیرین کننده های گیاهی مانند ملاس یا شربت افرا و تخم مرغ خام را با دانه های کتان یا چیا جایگزین کنید.
وگن از خوردن چه غذاهایی اجتناب می کنند؟
گیاهخوارن از خوردن مواد غذایی زیر اجتناب میکنند:
تخم مرغ
محصولات لبنی
عسل
چربی هایی که از حیوانات گرفته می شود
حشرات
مایه پنیر، ژلاتین و سایر انواع پروتئین حیوانی
گوشت قرمز
گوشت طیور
ماهی و صدف
به طور کلی هر محصولی که از حیوانات باشد و طرز تهیه آن مستقیم و یا غیر مستقیم از حیوانات باشد را استفاده نمی کنند مانند:
ابریشم
موم زنبور عسل
صابون ها، شمع ها و سایر محصولات حاوی چربی های حیوانی مانند پیه
چرم
پشم
لوازم آرایشی یا سایر محصولاتی که تولیدکنندگان روی حیوانات آزمایش می کنند. محصولات لاتکس حاوی کازئین که از پروتئین های شیر به دست می آید.
تفاوت وگن vegan با وجترین vegeterian چیست؟
برای خیلی ها سوال پیش می آید که بین وگن و گیاهخواری یا وجترین چه تفاوت هایی وجود دارد.
باید گفت که وگن و گیاهخواری با هم متفاوت هستند. گیاهخواران در برنامه غذایی خود انواع گوشت‌های قرمز و سفید را حذف می کنند اما بقیه فراورده‌های دامی را استفاده می کنند و در وعده های غذایی خود آنها را قرار می دهند.
استفاده از فراورده های دامی برای وجترین ها محدودیتی ندارد اما برای وگن ها کاملا فرق می کند.
وگن ها انواع گوشت و همه فراورده‌های حیوانی را به‌صورت کامل از رژیم غذایی خود حذف کرده اند حتی عسل هم که از زنبور گرفته شده را هم مصرف نمی کنند.
هر محصولی که از حیوانات باشد چه مستقیم و چه غیر مستقیم به طور کلی برای وگن ها حذف و غیر قابل استفاده است.
تنوع غذایی وگن ها
کسانی که تا به حال یک شخص ویگن را ندیده اند شاید فکر کنند که آنها از غذاهای خسته کننده ای استفاده می کنند.
ولی وگن ها هم غذاهای متنوعی دارند آنها از همه خورشتها استفاده می کنند مثلا از قرمه سبزی استفاده می کنند اما به جای گوشت قرمز از قارچ استفاده می کنند.
از هر غذایی می توانند استفاده کنند و به جای انواع گوشت فقط از موادی که منع ندارند استفاده می کنند.
حتی اگر شما هم روزی یک مهمان وگن داشتید می توانید به راحتی بدون آنکه از او سوال کنید که چه می خورد برایش یک غذای وگن درست کنید.
تمامی مراحل یک خورشت خوشمزه را می توانید به کار ببرید و فقط به جای گوشت از قارچ یا حبوبات استفاده کنید. فقط توجه داشته باشید که اگر خورشت را با گوشت درست کنید و سپس برای آنها گوشت ها را از داخل خورشت در بیاورید، باز هم آنها از خورشت شما نمی خورند.
در هر شرایطی در غذای آنها فراورده ها و محصولات گوشتی و حتی آب گوشت نباید باشد.
تهیه مواد غذایی وگن در ایران
موضوع وگانیسم و گیاهخواری در ایران نیز بسیار استقبال شده است و افرادی هستند که وگن و گیاهخوار هستند.
فروشگاه هایی هستند که محصولات گوشت، همبرگرد، لبنیات گیاهی، پنیر پیتزای گیاهی و کالباس گیاهی را تولید می کنند و در اختیار گیاهخواران و وگن ها قرار می دهند.
جالب است بدانید که حتی رستوران های گیاهی نیز در شهرهای مختلف ایران هستند که انواع غذاهای گیاهی و فست فودهای گیاهی را برای این افراد تهیه و سرو می کنند.
جمع بندی
در ایران به این افراد وگن می گویند اما تلفظ صحیح آن ویگن می باشد. وگانیسم معتقد است تا حد زیادی مؤثرترین راه را برای خلاصی از رژیم غذایی انسان از غذاهای مرتبط با ظلم و کشتار حیوانات ارائه می دهد.
در این مقاله فقط به شیوه و سبک زندگی ویگن ها پرداخته ایم و هیچ گونه رژیم غذایی در این مورد نیاورده ایم.
اگر شما نیز خواستار این هستید که ویگن شوید ابتدا باید تحقیقات بیشتری را انجام دهید و حتما با یک فرد وگن صحبت کنید و از تجربیات او در این زمینه استفاده کنید.
