به ثمر نشستن یک هدف تنها با برنامه ریزی میسر است. فرض کنید شما از مقصد تهران قصد سفر به جزیره ی کیش را دارید این عمل بدون برنامه ریزی و اجرای مرحله به مرحله آن میسر نخواهد بود.
برای به واقعیت تبدیل شدن اهداف تان باید برنامه ریزی داشته باشید، به این صورت که ابتدا باید وسایل مورد نیاز برای سفر پیش روی تان را جمع‌آوری کنید سپس برای تهیه ی بلیت اقدام کنید و در آخر به فرودگاه بروید و عازم جزیره کیش شوید، پس شما باید مرحله به مرحله برنامه ریزی خود را اجرا کنید تا به هدف تان برسید.
اگر شما خود را روی سطح زمین و هدف تان را در ارتفاعی بالاتر از سطح زمین تصور کنید می توان گفت اجرای هر مرحله از برنامه ریزی هایتان، شما را یک پله به سمت هدف متصور شد نزدیک تر میکند. با اجرای هر مرحله یک پله به هدف خود نزدیکتر میشوید و در اخر به هدف خود میرسید.
امروز در سایت متا راز قصد داریم برای شما یک آموزش جامع و مرحله به مرحله از یک روش برنامه ریزی را توضیح دهیم تا با یادگیری و انجام آن در زندگیتان به اهداف خود برسید. این آموزش شامل شش مرحله است، پس در ادامه با ما همراه باشید.
برنامه ریزی چیست؟
تعاریف مختلی برای برنامه ریزی وجود دارد اما اکثر این تعاریف نمیتوانند به طور کامل تمامی مباحث برنامه ریزی را شرح دهند. ساده‌ترین و کامل ترین تعریفی که برای برنامه ریزی میتوان داشت این است که: به زمان‌بندی و مشخص نمودن نحوه انجام فرایند هایی که برای رسیدن به هدف انجام میدهیم برنامه ریزی می گویند.
سعی کنید از ابتدا با حوصله برای این آموزش ها وقت بگذارید زیرا اولین گام برای یک برنامه ریزی موفق آموزش صحیح است پس اولین پله از برنامه ریزی در این لحظه در حال رقم خوردن است و شما پس از پایان مطالعه این مقاله یک گام از برنامه ریزی خود را طی کرده اید.
گام اول برنامه ریزی – بالا بردن سطح آگاهی
مسلما برای انجام هر کاری به نحو احسنت ابتدا باید سطح آگاهی خود را بالا به ببریم تا آن عمل کارآمد و نتیجه بخش باشد. اولین گام در هر کاری بالا بردن سطح آگاهی است.
فرض کنید شما قصد دارید در رشته ی بدنسازی فعالیت خود را آغاز کنید شما بدون داشتن اطلاعات کافی از نحوه و مراحل اجرای تمرینات این رشته ی ورزشی نه تنها پیشرفتی نمی کنید بلکه می توانید باعث آسیب رساندن به اندام خود شوید.
پس بالا بردن سطح آگاهی یکی از مستلزمات و مراحل کلیدی برنامه ریزی ما محسوب می شود. هرگاه شما بدون اطلاعات یا با داشتن اطلاعات ناصحیح و ناکارآمد کاری را آغاز کنید شانس موفق شدن خود را کاهش داده اید.
گام دوم برنامه ریزی – شناسایی توانایی خود
پس از اینکه اطلاعات کافی برای برنامه ریزی روزانه را کسب کردید وقت آن رسیده که برای رسیدن به هدف خود وارد مرحله بعدی شوید که خودشناسی نام دارد.
شما باید به خوبی خود و توانایی های خود را بشناسید تا بتوانید برنامه ریزی موفق و بدون آسیب به خود داشته باشید. انجام برنامه ریزی بدون در نظر گرفتن توانایی خود امکان‌پذیر نیست یا حداقل موفق نخواهد بود.
شاید شما بدون شناخت خود یک برنامه ریزی انجام دهید که از توانایی شما بیشتر باشد و موجب شود شما در میانه ی راه از برنامه ای که ریخته اید احساس پشیمانی کنید و خسته شوید یا اینکه یک برنامه ریزی بسیار ضعیف تر از توانایی خود انجام دهید که مسمر ثمر نباشد.
به طور مثال فرض کنید دو وانت پر از آجر وجود دارد که قرار است یکی از آنها توسط یک کارگر خبره و دیگری توسط یک دختر خانم خالی شود مسلما با اینکه هدف هر دو یکی است اما برنامه ی آنها برای خالی کردن اجرها با توجه به توانایی که دارند متفاوت خواهد بود.
دختر خانم نمی تواند با سرعت کارگر خبر کار کند و اجر ها را تخیله کند و کارگر خبره اگر بخواهد با سرعت دختر خانم کار کند کار برای او کسالت بار خواهد شد. پس این مرحله نقش بسزایی در اجرای صحیح برنامه ریزی دارد.
گام سوم برنامه ریزی – نوشتن اهداف
نوشتن اهداف گام سوم برنامه ریزی یا به عبارتی سومین پله است که شما برای رسیدن به هدف طی می کنید.
اگر به صحبت انسان های موفق گوش بدهید متوجه میشوید که اکثر آنها قبل از رسیدن به هدف خود، آن را در جایی نوشته اند یا برای دستیابی به آن برنامه ریزی دقیقی انجام داده اند. سعی کنید تمام اهداف خود را در جایی بنویسید.
مکتوب شدن هر هدف باعث تثبیت شدن آن در ذهن شما می شود زیرا آن هدف حتما برای شما ارزش داشته که شما آن را مکتوب کرده اید و اکنون به طور ناخودآگاه ذهن شما را به سمت خود می کشد همچنین شما با دانستن هدف های خود هدفمند تر زندگی می کنید. شفاف سازی برنامه زندگی یکی از مهمترین وظایف شخصی هر فرد محسوب می شود.
گام چهارم برنامه ریزی – تبدیل اهداف به اهداف کوچکتر
شاید شما هم این ضرب المثل را شنیده باشید که راه صد سال را نمی شه یک شبه رفت. فکر کنم فهمیده اید چه چیزی را می خواهم برایتان توضیح دهم. با توجه به ضرب المثلی که زدیم می فهمیم رسیدن به هدف بزرگ در یک مرحله انجام پذیر نخواهد بود.
فرض کنید یک دختر خانم ۷ ساله قصد دارد در آینده به یک دندان پزشک تبدیل شود، اهدف بزرگ ایشان دندان پزشک شدن است اما برای رسیدن به این هدف باید ابتدا چند هدف کوچک را به ثمر بنشاند تا در نهایت به هدف بزرگ خود برسد.
یعنی ایشان باید در ابتدا این هدف را داشته باشد که به کلاس اول ابتدایی برود سپس کلاس دوم ابتدایی و… تا کلاس دوازدهم بعد از نیز باید وارد دانشگاه بشود و تحصیلات خود را در آن مقطع ادامه دهد تا در پایان یک دندان پزشک ماهر شود.
اگر این دختر خانم در اهداف کوچک خود موفق نباشد به هدف بزرگ خود نخواهد رسید پس باید تمام مراحل هدف را برنامه ریزی کند و با موفقیت پشت سر بگذارد.
گام پنجم برنامه ریزی – ترغیب و دادن انگیزه به خود
اگر شما هر مرحله از اهداف کوچک خود را انجام ندهید در نهایت موفق به هدف بزرگتان نخواهید رسید.
راهی که برای رسیدن به هدف های کوچکتان پیشنهاد می شود این است که انگیزه کافی برای کوچکترین هدف را برای خود ایجاد کنید شاید رسیدن به هدف های کوچک بر خلاف هدف بزرگ دلچسب نباشند چه بسا عذاب آور هم باشند اما چاره ای نیست و باید برای رسیدن به هدف بزرگتر آنها را نیز محقق کرد.
به‌طور مثال فرض کنید قصد دارید تا در مسابقات زیبایی اندام شرکت کنید و هدف بزرگ شما داشتن اندامی ورزیده است پس شما با آنچه میدانید شروع به برنامه ریزی می کنید تا بدن رویایی خود دست یابید.
هدف کوچک شما می شود تمرین های روزانه، رعایت رژیم غدایی و تنظیم زمان استراحت، شاید شما هدف نهایی خود را دوست داشته باشد اما مشخصا هیچکس از تمرین سخت، رژیم غذایی و موارد مشابه خوشش نمی آید پس شما باید به خود انگیزه بدهید تا این مراحل کوچک را پشت سر بگذارید و طبق برنامه ریزی پیش بروید.
این انگیزه می تواند لذت بردن از تغییرات تدریجی فرم بدن و فکر کردن به اندام نهایی باشد یا گذاشتن جایزه برای انجام هر مرحله یا گذاشتن زمان استراحت در بین هر مرحله.
گام ششم برنامه ریزی – گذاشتن زمان استراحت
گذاشتن زمان استراحت در میان اهداف یک مرحله اصلی است و نباید برای سریعتر نتیجه گرفتن این مرحله را حذف کنید زیرا با حذف این مرحله از برنامه ریزیتان درصد محقق شدن آن را به شدت کاهش داده اید.
گاهی اوقات بعضی از افراد چنان برنامه ی فشرده ای برای خود می گذارند که آدم آهنی هم از انجام آن ساقت می شود چه برسد به یک انسان، پس یک برنامه ریزی درست یک برنامه ریزی است که زمان استراحت به‌درستی در آن لحاظ شده باشد البته این جمله به این معنا نیست که شما انقدر زمان استراحت داشته باشید تا زمان رسیدن به هدفتان باعث شود از انجام آن سرد یا منصرف شوید. زمان استراحت باید متناسب با توانایی شما و زمان برنامه ریزیتان باشد.
چند نکته برای برنامه ریزی دقیق تر
در ادامه چند نکته برای برنامه ریزی دقیق تر که حتما باید به آنها توجه کنید را شرح خواهیم داد.
اولین نکته تقویت مهارت و توانایی های شخصی است. انسان ها همواره در حال کسب تجربه و کامل تر شدن هستند و خواسته یا ناخواسته قدرت فکر و تجربیاتشان در طول زندگی افزایش می یابد.
توجه و تمرکز بر روی یک هدف و طی کردن مراحل برنامه ریزی شده برای آن نباید باعث شود شما از افزایش توانایی های خود غافل شوید همچنین شما می توانید برنامه ی خود را با افزایش توانایی خود حین اجرای برنامه ریزی انجام شده تغییر دهید و برنامه ی بهینه تری را جایگزین کنید و این امر اتفاق بدی تلقی نمی شود.
نکته دوم این است که سعی کنید تمام مراحل برنامه ریزی را برای خود بنویسید و فقط نوشتن هدف کافی نیست زیرا عدم رعایت این نکته باعث می شود شما از جزئیات برنامه ی خود جا بمانید، آن را فراموش کنید و یا در میانه ی راه نیمه تمام رهایش کنید پس سعی کنید هر مرحله را یادداشت کنید و پس از انجام آن را تیک بزنید و سراغ مرحله بعدی بروید تا هم از برنامه ی خود جا نمانید و هم از اینکه طی مرحله به مرحله برنامه ریزیتان برای نزدیک تر شدن به هدف انگیزه بگیرید.
در نکته سوم باید این موضوع گفته شود که نا امید نشوید.
گاهی اتفاق می افتد که بنا به هر دلیل نا خواسته شما از انجام یک مرحله از برنامه ریزیتان قاصد شوید و توانایی انجام آن را در زمان خودش نداشته باشید مانند ورزشکاری که بدلیل مسدومیت از انجام تمرینات خود نا توان می شود.
شما باید در خود انگیزه ایجاد کنید و بار دیگری به‌صورت قوی تر و با تجربه ای بیشتر برنامه ی خود را از سر بگیرید.
نکته چهارم این است که زمان برنامه ی خود را کاملا فشرده نکنید.
دانش اموزی را فرض کنید که برای امتحانی که در روز آینده دارد زمان غروب تا زمان خواب را به طور فشرده به درس خواندن اختصاص داده است در حالی که ممکن در آن زمان میهمان به منزلشان بیاید، برق برود و یا تمرکز کافی را نداشته باشد پس بهتر است از شرایطی که دارید به طور مناسب با گذاشتن زمان های خالی در برنامه هایتان استفاده کنید.
