در این مطلب تمرینات افزایش عزت نفس را خواهید خواند.
شاید شما هم در زمان ها و مکان های زیادی با این واژه روبرو بودید «عزت نفس» در کتاب ها ، نمایش های تلویزیونی ، کمیک های ابرقهرمانان و افسانه ها و افسانه های رایج.
در روانشناسی عزت نفس را بازتاب ارزیابی یا برآورد یک فرد از ارزشهای خود میدانند. معادل انگلیسی این واژه Self-esteem می باشد.
اگرچه تعریف واحدی برای عزت نفس یا حرمت نفس وجود ندارد، اما دانشمندان و کارشناسان این حوزه تعاریف مختلفی را از خود ارائه داده اند که در اینجا به چند نمونه از آن ها می پردازیم:
وولفولک: یک عمل عاطفی و کپسوله ای از ارزش یا بهایی که ما در ارزیابی از خود به خویش اختصاص می دهیم عزت نفس نام دارد.
روزنبرگ: حرمت نفس به معنای یک سازه کلی، ارزشیابی فرد از خود را به منزله ی یک موجود انسانی شایسته و باارزش نشان می دهد.
کریستوفر مراک: عزت نفس ترکیبی از دو عامل است: احساس شایستگی و احساس ارزشمندی.
عزت نفس چیست؟
بسیاری به اشتباه، «عزت نفس» و «اعتماد به نفس» را با یکدیگر برابر میدانند.
این درحالی است که عزت نفس مفهومی بسیار گسترده‌تر و عمیق‌تر از اعتماد به نفس دارد.
بسیاری از کارشناسان این حوزه معتقدند که ممکن است یک نفر اعتماد به نفس بالایی داشته باشد، اما از عزت نفس بهره ای نداشته باشد.
این مورد را با مثالی روشن می سازیم:
فردی را فرض کنید که علی رغم اینکه در کاری تخصص ندارد، اما ادعا می کند که در آن کار تبهر دارد. انقدر این ادعا را می گوید و تکرار میکند تا بالاخره خودش هم باورش می شود.
این فرد اگر چه اعتماد به نفس بالایی دارد و شاید دیگران هم او را ستایش کنند و برای مهارتش از او تمجید کنند، اما آن فرد خودش می‌داند که در آن زمینه تخصص ندارد و می‌داند تعریف های دیگران با واقعیت فاصله زیادی دارد.
چنین فردی اگرچه اعتماد به نفس بالایی دارد اما عزت نفس ندارد. در واقع کسی که عزت نفس سالمی داشته باشد، نیازی به وانمود کردن ندارد. چراکه او می‌داند نقص داشتن و کامل نبودن در وجود همه هست و می تواند آن را تاب بیاورد.
از مهم ترین عواملی که در عزت نفس نقش دارد می توان به دو مورد اشاره کرد: احساس شایستگی و احساس ارزشمندی.
ناتانیل براندن یکی از روانشناسان بزرگ در کتاب خود «psychology of self esteem» به این دو عامل اشاره می کند و می‌گوید: عزت نفس دو جنبه‌ی مرتبط به هم دارد: احساس کارآمدی شخصی و احساس ارزش شخصی. عزت نفس ترکیبی است از اعتماد به نفس و احترام به خود. عزت نفس یعنی اعتقاد داشتن فرد به این که توانایی‌ها و شایستگی‌های لازم برای زندگی را داراست و لیاقت زندگی کردن را دارد.
تمرینات افزایش عزت نفس
قطعا عزت نفس هم به مانند بسیاری از مسائل روحی دیگر، راه بهبود دارد.
اگرچه نظر کارشناسان این حوزه، در خصوص افزایش عزت نفس متفاوت است اما ما در اینجا سعی کردیم تا چند مورد از این تمرینات افزایش عزت نفس را بررسی نمائیم.
۱.مشخص کردن هدف
یکی از روش های مرسوم برای نشانه گرفتن، ردیابی و شکار کردن «موفقیت ها» هدف گذاری است.
از آنجایی که انسان هرچقدر به موفقیت‌های بیشتری برسد، همان‌قدر حس بهتری در مورد خودش خواهد داشت.
لذا همواره سعی کنید که با ریختن برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت هدف گذاری انجام دهید تا بتوانید به موفقیت دست یابید.
با مشخص کردن هدف باعث رشد احساس شایستگی، رشد احساس غرور و سرانجام رشد احساس ارزشمندی و عزت نفس در انسان شود. پس یکی از مهم ترین تمرینات افزایش عزت نفس هدف گذاری خواهد بود.
۲.افتخار به موفقیت ها
یکی از مفیدترین تمرینات افزایش عزت نفس ، نشستن و فکر کردن به افتخارات کوچک و بزرگ فردی است.
کارشناسان همواره این روش را به افرادی که به دنبال تمرینات افزایش عزت نفس هستند می دهند تا لیستی از افتخارات کوچک و بزرگ خود تهیه کنند و سپس برای تک تک آن ها به خورد افتخار کنند، خود را تشویق کنند و حتی برای آن ها به خود جایزه دهند.
۳.تکرار جمله «من کامل نیستم» و تمرکز روی نقاط قوت
بسیاری از انسان هایی که دارای عزت نفس پایینی هستند، افراد کمال گرا هستند. چرا که آن ها متصورند برای هرکاری باید به کمال آن برسند یا کامل آن را انجام دهند، این در حالی است که هر انسانی در وجود خود ضعف های شخصیتی ای دارد که مانع می شود همه کارها را بتواند به تمام و کمال انجام دهد.
لذا به این افراد همواره توصیه می شود زندگی را زیاد جدی نگیرند و همواره با خود تکرار کنند «من کامل نیستم» چرا که با این روش فرد می تواند روی ویژگی های خوب و نقاط قوت خود تمرکز کند و آن ها را ارتقا دهد تا با آن ویژگی ها کمبودهای خود را بپوشاند و حتی آن ها را محو نماید
۴.«مثبت اندیشی» در مورد خود
از موثرترین تمرینات افزایش عزت نفس عادت به تفکر مثبت در مورد خود است.
چرا که این خود فرد است که باید با فکر کردن در مورد چیزهای خوبی که در زندگی اش وجود دارد و با به کار گرفتن آنها ، قدم به قدم این عزت نفس را رشد دهد در واقع تنها کسی که می‌تواند نظر فرد را در مورد خودش تغییر دهد، خودش است و هیچ کس دیگری نمی‌تواند عزت نفس به فرد تزریق کند.
۵.مراقبت از جسم
معروف است که« تکاپوی فیزیکی به انسان احساس رضایت می‌دهد». همین حس کم‌کم به دیگر حیطه‌های زندگی هم رسوخ میکند.
لذا همیشه سعی کنید فعال و پر انرژی باشید و فعالیت های را انجام دهید که باعث افزایش سلامت عمومی بدنتان می شود.
۶.وفاداری به ارزش ها
از دیگر موارد مؤثر در افزایش اعتماد به نفس وفاداری به ارزش های شخصی است.
هم راستا بودن رفتار ها و ارزش های شخصی ، می تواند به افزایش اعتماد نفس کمک کند لذا فردی که به دنبال افزایش نفس است باید تا می تواند خود را از موقعیت هایی که مجبور می شود کاری که خلاف عزت نفس است انجام دهد دوری کند.
