برای داشتن سبک زندگی سالم در کودکان، والدین باید آموزش ببینند که در همه امور زندگی خود، تعادل را برقرار کنند.
به این معنا که رعایت اصول صحیح در زندگی، اعم از تغذیه، بهداشت، رفتار مناسب در خانواده، فعالیت های بدنی و هر آنچه که سبب ایجاد سبک زندگی سالم در کودکان می شود را در جهت بهتر شدن زندگی و آینده کودک خود انجام دهند.
سبک زندگی سالم در کودکان با تغذیه سالم
سبک زندگی سالم در کودکان به عامل مهمی برای رشد کودک یعنی تغذیه او وابسته است. استفاده از تغذیه سالم، توسط والدین در جلوگیری از چاقی کودک تأثیر دارد و به تبع آن سبب ایجاد اعتماد به نفس و بالا رفتن عزت نفس و برقراری روابط سالم در او می شود.
اگر کودکان را با برنامه های منظم تغذیه سالم و ورزش تربیت کنیم در آینده خود نیز پایبند همان برنامه خواهند بود.
در برنامه تغذیه کودک حتما میوه و سبزیجات قرار بدهیم. تنقلات هم فراموش نشود.
کودکان این روش را به صورت عادت می پذیرند البته غذا خوردن برای کودک باید جنبه تفریح هم داشته باشد.
میوه تازه بخورند و کمتر آبمیوه مصرف کنند. میوه تازه، ویتامین و مواد معدنی و فیبر کافی به بدن کودک می رساند.
صبحانه مهمترین وعده غذایی روزانه است
به کودکان خود، صبحانه خوردن را یاد بدهیم صبحانه ای که از پروتئین و کربوهیدرات و میوه و سبزیجات تشکیل شده باشد.
مثلا: شیرکم چرب،ماست، یا پنیر، تخم مرغ، گوشت بدون چربی مانند بوقلمون یا آجیل، غلات سبوس دار، پنکیک و غیره…
فست فود را در برنامه غذایی کودک به حداقل برسانیم.
معمولا وقتی کودک غذای ناسالم میخورد، بیشتر تمایل به خوردن دارد و مواد مضر قندی و چربی بیشتری وارد بدن او می شود.
کودک را از نوشیدنی های شیرین شده مانند: نوشابه، نوشیدنی انرژی زا، قهوه های طعم دار منع کنیم. آب، بهترین نوشیدنی برای کودک است.
میوه و سبزیجات تازه
در خانه برای صرف وعده های غذایی کودک، فضای آرامش بخشی تعبیه کنیم. وعده ها و رژیم غذایی کودک نه آن چنان محدود و نه حاوی چربی و قند فراوان باشد.
هر چند چاقی برای کودک خطرناک است ولی تأثیر تبلیغات رسانه ها در مورد لاغری و زیبایی اندام سبب شده که گاهی کودک تمایل کمتری به غذا خوردن پیدا کند و ترس از چاق شدن، او را عصبی کند.
در واقع کودک باید یاد بگیرد که تصویر مثبتی از بدن خود داشته باشد.
چگونه به فرزندم کمک کنم تا عادت های سالمی داشته باشد
وقتی والدین در برنامه غذایی خود از قند و چربی و نمک کمتری استفاده کنند و در بیشتر وعده های غذایی خود، از فیبرها و سبزیجات تغذیه شود،کودک هم یاد می گیرد که این غذا ها را دوست داشته باشد.
اگر کودک در ابتدا مقاومت کرد و تمایل به غذا نشان نداد، نباید اصرار داشته باشیم. بلکه چندین بار غذا را درست کرده و میل کنیم تا کودک تمایل پیدا کند.
در مورد سالم بودن یا نبودن انواع غذا ها و تأثیر فعالیت بدنی خاص با کودک صحبت کنیم ولی توجه کنیم که در مصرف مواد غذایی ناسالم به کودک احساس گناه یا سرزنش کردن را منتقل نکنیم.
در تهیه غذا و نوع فعالیت از کودک خود کمک بگیریم تا احساس بهتری داشته باشند. غذا و نوشیدنی که کودک آماده می کند را بخوریم تا تشویق شود.
از کلمات تشویقی مانند: انتخابت عالی است، بدنت به این غذا نیاز دارد، من هم آن غذا را دوست دارم ،استفاده کنید.
نقش بازی و ورزش در سبک زندگی کودکان
ورزش کمتر و افزایش دسترسی به غذاها و نوشیدنی‌های ناسالم باعث می‌شود بسیاری از کودکان عادت‌های بدی در سبک زندگی پیدا کنند که منجر به چاقی می‌شود.
بازی کردن برای کودک در بیرون خانه، مثل نفس کشیدن برای او اهمیت دارد. فعالیتی مانند: پیاده‌روی،دوچرخه سواری و بازی های گروهی برای تقویت حواس کودک لازم است.
سعی کنیم، ورزش روزانه یا هفتگی را در برنامه و سبک زندگی کودک جای دهیم و ورزش را برای او لذت بخش کنیم تا در کودک اشتیاق ایجاد شود.
البته می توان با توجه به علاقه کودک، یک ورزش را به صورت حرفه ای آموزش ببیند مثلا: شنا، ژیمناستیک، کاراته، فوتبال و غیره
ورزش و تفریح بخشی از برنامه زندگی است
انجام ورزش به کودک می آموزد که از سنین پایین با پستی و بلندی های زندگی کنار بیاید و مهارت های ارتباطی و اجتماعی او تقویت شود.
خانواده و کودک
والدین در ارتباط با فعالیت های کودک در مدرسه و خانه مشارکت فعال داشته باشند.برنامه غذایی و ورزشی فرزندان خود را بدانند. هرگونه مشکل یا نگرانی در مورد کودک خود را با اولیاء مدرسه در میان بگذارند.
میان وعده کودک فراموش نشود و حتما در بسته بندی تغذیه کودک، از او کمک بگیریم.
کودک از نظر ژنتیکی بسیاری از عادت های خوب یا بد والدین خود را به ارث می برد.
بنابراین مهم است که والدین الگوی مناسبی برای کودکان باشند تا تضمینی برای سبک زندگی سالم و شاد و عاری از بیماری را برای کودک به همراه داشته باشد.
ساعت بیولوژیکی بدن را به کودک آموزش دهیم و به کودک نظم و انضباط بیاموزیم.
به کودکان خود مطالعه کردن یاد بدهیم. مثلا ۱۰ دقیقه قبل از خواب در رختخواب برای او کتاب بخوانیم هر کتابی که خودش انتخاب کند. کتاب خواندن، مهارت کلامی کودک را تقویت می کند. کتاب خواندن برای کودک باید جنبه سرگرمی داشته باشد تا کم کم به مطالعه کردن عادت کند.
حتما والدین با کودک خود، یک وعده غذایی را میل کنند و یا با هم فیلم و یا کارتون و یا هر فعالیت مشترکی را مدام تجربه کنند این فعالیت ها رابطه ما را با کودک صمیمی کرده و در صورت نیاز از ما کمک خواهند گرفت.
سلامت عاطفی و احساسی کودک از مهم ترین وظایف والدین و خانواده است. ارتباط خانوادگی توأم با مهر و محبت و فرصت ابراز وجود و بیان احساسات کودک در جمع خانواده را برای او فراهم کنیم.
به کودک آرام بودن و کنترل خشم را یاد بدهیم. اجازه دهیم گریه کنند و در مورد احساسات خود صحبت کنند. کودک برای آموزش نیاز دارد که الگو داشته باشد و بهترین الگو، برای داشتن سبک زندگی سالم در کودکان، والدین و خانواده است.
کودک در خانواده، احترام گذاشتن به بزرگترها، داشتن یک اصول اعتقادی مشخص، رعایت ادب در مقابل دیگران، احترام گذاشتن به حریم خصوصی افراد و سایر اصول اخلاقی را یاد می گیرد.
بنابراین والدین مسئول رفتار کودک خود در آینده هستند. کودکی که منع استفاده از مواد مخدر و الکل را به او آموزش داده باشند در بزرگسالی خطر آنها را بهتر درک خواهد کرد و به سمت آنها نمی رود.
رعایت بهداشت
بهداشت فردی کودک شامل: بهداشت خواب،چشم،گوش، پوست و مو، دهان و دندان و واکسیناسیون به موقع است که والدین باید به کودک خود آموزش دهند. رعایت بهداشت باید از عادات کودک شود.
خواب کافی برای کودک یعنی هشت ساعت در شبانه روز و به صورت روتین باشد. الگوی خواب مناسب، ترشح هورمون ها را تنظیم کرده و به رشد استخوان ها و سلول های ایمنی بدن کمک می کند و سبب تقویت تمرکز و مانع فراموشی می شود.
از سنین پایین، اهمیت رعایت اصول بهداشتی را آموزش دهیم.
مثلا مسواک زدن، نخ دندان کشیدن، شستن دست ها قبل و بعد از هر وعده غذایی، روال ساده و مؤثری هستند که از بیمار شدن کودک جلوگیری می کند.
در واقع کودک عادت می کند که همیشه دندان های سالم، پوست خوب و دستگاه گوارش سالم داشته باشد.
عاداتی که سلامت کودک را تضمین می کند
رابطه مستقیمی بین سبک زندگی سالم در کودکان و موفقیت در زندگی و آینده او وجود دارد. ورزش کردن و تغذیه سالم و خواب کافی، روند زندگی سالم کودکان را در آینده مشخص می کند و خطر سکته مغزی و قلبی، دیابت و سرطانها، فشار خون بالا، سطح کلسترول بالا را کاهش می دهد.
این عادت ها را در سبک زندگی سالم در کودکان، آموزش دهیم:
• مهربان بودن با خود و دیگران
• ورزش کردن به صورت روزانه یا هفتگی
• زمانی را برای تفریح به خود اختصاص دهند.
• شستشوی مرتب دست ها
• برنامه خواب منظم داشته باشند.
• حمام کردن و رعایت بهداشت شخصی
• عدم استفاده از فست و فود و غذاهای آماده و کنسروی
• رعایت بهداشت دندان به طور روزانه
• نوشیدن ۶ تا ۸ لیوان آب در طول روز
• محدود کردن استفاده از کامپیوتر و موبایل برای کودکان
• مصرف روزانه مواد غذایی سالم که چهار گروه غذایی را در خود داشته باشد.
