مراقبه یا همان مدیتیشن مجموع اقداماتی است که باعث جریان آرامش فکری و تا حدودی آرامش جسمی در زندگی شخص می‌شود؛ اما تفاوت مدیتیشن با مراقبه معنوی چیست؟ می‌توان گفت مراقبه معنوی گامی فراتر از مراقبه است. |
در مراقبه معنوی اهدافی فراتر از اهداف مدیتیشن دنبال می‌شوند و آرامشی عمیق‌تر از آرامش ناشی از مدیتیشن نصیب فرد می‌شود.
مراقبه معنوی چیست
مراقبه معنوی شبیه به نمازخواندن، قرآن خواندن، دعا کردن و دیگر اقداماتی است که مسلمانان به آن می‌پردازند. این مراقبه نیز مانند مدیتیشن باید در مکانی آرام و به دور از هیاهو صورت بگیرد.
در این نوع مراقبه فرد به دنبال ارتباط و اتصال با پروردگار خود می‌باشد.
در مراقبه معنوی فرد به‌خوبی درک می‌کند که نیرویی ماورای همه نیروها وجود دارد که همه‌چیز وابسته به خواست و اراده اوست. مراقبه معنوی باعث می‌شود فرد درک کند که نیرویی فراتر از تصور او، مراقب اوست.
درنهایت اگر می‌خواهید بدانید اصلی‌ترین ویژگی مراقبه معنوی چیست، می‌توان گفت در مراقبه معنوی فرد چنان آرامش عمیقی را تجربه می‌کند که در سخت‌ترین شرایط زندگی هم از یاری پروردگار ناامید نمی‌شود و با امید به او ادامه می‌دهد.
ارتباط دین با مراقبه معنوی چیست؟
شاید دین تأثیراتی بر معنویت داشته باشد؛ اما معنویت و مراقبه معنوی کاملاً متفاوت از دین است.
در مراقبه معنوی شخص از همه بندها و چارچوب‌ها و قوانین رها شده و به پروردگار خود نزدیک می‌شود. این نزدیکی به حدی زیاد است که تمام راه‌های سعادت در زندگی برای آن شخص نمایان خواهد شد.
دین چارچوب‌ها و قواعد یکسانی برای یک جامعه دارد. در معنویت و مراقبه فردی، این قوانین ممکن است به‌طور کل عوض شوند.
با ذکر یک مثال ملموس توضیح خواهیم داد که تفاوت دین و مراقبه معنوی چیست.
در دین اسلام بر هر مسلمانی واجب است که روزی ۵ بار نماز بخواند؛ در معنویت و مراقبه معنوی ممکن است ارتباط یک شخص با پروردگار به حدی نزدیک شود که دائماً مشغول عبادت او باشد و احتیاجی به خواندن نماز نداشته باشد.
اغلب ما این حدیث معروف از پیامبر را شنیده‌ایم که یک ساعت تفکر، از ۷۰ سال عبادت برتر است. مراقبه معنوی همان تفکری است که باعث می‌شود شما خدا را بهتر بشناسید و به او نزدیک شوید.
به‌طور کل نمی‌توان گفت معنویت بر دین ارجحیت دارد یا بالعکس؛ اما می‌توان گفت معنویت یک مسئله شخصی است ولی دین یک مسئله گروهی و اجتماعی.
بیداری معنوی چیست؟
با تمرین و تکرار فراوان در مراقبه معنوی می‌توان به بیداری معنوی رسید. بیداری معنوی گامی فراتر از مراقبه است. بیداری معنوی یعنی شخص توانسته روح خود را بیدار و آگاه کند. آگاهی روح به این معناست که فرد درک می‌کند ارزش‌هایی بالاتر از نیازها و خواسته‌های بُعد جسمانی او وجود دارند.
در بیداری معنوی، بعد معنوی فرد، بیدارتر و آگاه‌تر از بعد جسمی اوست.
این موضوع یعنی شخص به‌خوبی می‌داند جسمش، تنها یک نماد کوچک از اوست و در این حالت بیش از هر چیزی به تغذیه روح خود و تلاش در جهت ارزش‌هایی که برای روح اهمیت دارند می‌پردازند. در این قسمت نیز با یک مثال به درک ساده‌تر توضیحات کمک می‌کنیم:
بخشیدن دارایی‌هایمان، به‌خصوص مواردی که به آن علاقه داریم، کاری بسیار دشوار برای اغلب ماست. در بیداری معنوی دیگر دارایی‌های مالی دلیل خوشحالی فرد نیستند، بلکه دارایی‌های روح برای او مهم است.
شخص به فکر یادگیری مسائل جدید و کمک به روح خود است. فردی که معنویتش بیدار است می‌داند که اموالش تعریف‌کننده او نیستند؛ ازاین‌رو از بخشش اموالش دریغ نمی‌کند.
روش‌های انجام مراقبه معنوی
روش‌های متعددی برای مراقبه معنوی وجود دارد. در این بخش روش‌هایی را به شما ارائه می‌کنیم که برای شروع مراقبه مناسب هستند.
• نمازخواندن
می‌توانید در صورت نیاز با نماز شروع کنید؛ البته خودتان را محدود به ذکر و دعاهای خاصی نکنید. نمازخواندن به معنی صحبت کردن با خداست؛ شما هم با پروردگار خود صحبت کنید.
بهترین روش این است که مانند نماز، روزانه ساعت یا ساعت‌های خاصی را برای این کار تعیین کنید. در صحبت‌هایتان می‌توانید از هر آنچه که از ذهن شما گذر می‌کند حرف بزنید.
تمام نقاطی از زندگی که حضور خداوند را احساس کردید به خاطر بیاورید. مواردی را به خاطر بیاورید که در ناامیدی مطلق به سر می‌بردید و ناگهان معجزه‌ای برای شما رخ داد.
این خاطرات باعث می‌شوند بیشتر حضور خدا را درک کنید و احساس راحتی بیشتری داشته باشید.
• شکرگزاری
اگر شخصی از شما پرسید: مؤثرترین روش انجام مراقبه معنوی چیست بی‌درنگ جواب بدهید: “شکرگزاری“! باوجود تمام سختی‌ها و مشکلاتی که در زندگی خود دارید، شکرگزاری را به‌جا آورید.
کوچک‌ترین موارد خوبی که در زندگی شما وجود دارد را پیدا کنید و بابت آن از پروردگارتان تشکر کنید.
عده‌ای بر این باورند که هیچ نقطه مثبتی در زندگی آن‌ها وجود ندارد؛ باید گفت زنده بودن به معنای داشتن امید است، این امید نیز ناشی از دل‌خوشی‌های کوچک و موارد خوبی است که در زندگی هر فردی وجود دارد.
بنابراین هیچ فردی نمی‌تواند ادعا کند که در بدبختی مطلق به سر می‌برد و هیچ‌چیزی برای شکرگزاری ندارد!
برای شکرگزاری می‌توانید از موارد مهمی که هرروز به‌سادگی از کنار آن‌ها رد می‌شوید شروع کنید.
بابت سلامتی جسمتان از خداوند تشکر کنید؛ بابت خانواده و دوستان ارزشمندی که دارید شکرگزار باشید؛ حتی بابت اینکه یک روز دیگر از خواب بیدار شدید از خدا تشکر کنید.
شکرگزاری باعث می‌شود توجه ما از سمت عوامل ناراحت‌کننده‌ای که در زندگی وجود دارد، به موارد مثبتی که به آن توجه نمی‌کنیم معطوف شود. با شکرگزاری یقیناً احساس بهتری به زندگی خواهید داشت؛
پس از سپاس گذاری از خداوند نیز با نعمت‌های جدید پاسخ شما را خواهد داد. در کنار روحتان، زندگی شما نیز هرروز بهتر از روز قبل خواهد شد.
• تفکر
همان‌طور که قبلاً هم ذکر کردیم، تفکر از اهمیت و ارزش بالایی برخوردار است.
در مورد خودتان و پروردگارتان تفکر کنید. درباره احساسات خود، واکنش‌هایتان در مواقع مختلف، دارایی‌های روحتان و به‌طور کل هر آنچه مربوط به شما و خداست تفکر کنید.
برای اینکه بهتر درک کنید اهمیت تفکر در مراقبه معنوی چیست، با دقت این موارد را مطالعه کنید: با تفکر در مورد احساساتتان می‌توانید آن‌ها را ارزیابی کنید و تلاش کنید کنترلشان کنید.
وقتی بدانید همواره خداوند شما را یاری می‌کند، دیگر احساس حسادت نخواهید داشت. هنگامی‌که درک کنید خداوند در همه حال همراه و مراقب شما بوده است و خواهد بود، ترس‌هایی که دارید برایتان بی‌معنی خواهند شد.
زمانی که متوجه شوید خداوند همواره تمام زندگی شما را با یک برنامه خاص برای رشد شما پیش برده است دیگر بابت اشتباهات خود افسوس نمی‌خورید.
• اعتماد به پروردگار
تفکر کنید تا بتوانید پس‌ازآن به پروردگارتان اعتماد کنید. اعتماد به خدا باعث می‌شود در سختی‌ها صبر و تحمل بیشتری داشته باشید.
هنگامی‌که به خدا اعتماد دارید می‌دانید پس از سختی‌ها، آسانی پیش روی شماست؛ زیرا سختی‌ها لازمه رشد انسان می‌باشند.
رشد، همواره با درد همراه بوده است و سختی‌های زندگی همان عوامل رشد می‌باشند. زندگی یکنواخت و بدون مشکل و چالش، نه‌تنها به رشد شما کمک نمی‌کند، بلکه باعث رکود و یا همان ناامیدی می‌شود.
باور داشته باشید که خداوند در هرلحظه به فکر شماست و هر اتفاقی که در زندگی‌تان رخ می‌دهد برای شما بهترین است.
باور کنید خدا همان‌طور که گفته از رگ گردن به شما نزدیک‌تر است؛ دردهایتان را احساس می‌کند و با خوشبختی شما خوشحال می‌شود.
خداوند همواره با شماست و هیچ‌گاه شما را رها نمی‌کند. اگر رنج می‌کشید به این معنی نیست که برای پروردگارتان اهمیتی ندارید، بلکه پروردگارتان در تلاش است تا شما را به سمت سعادت و خوشبختی حقیقی سوق دهد.
عالی