مسئولیت پذیری چیست ؟ (۷ راهکار برای تقویت مسولیت پذیری)

مسئولیت پذیری یکی از بهترین ویژگی‌های شخصیتی هر انسان است.
افراد مسئولیت پذیر در نظر تمامی اشخاص و روانشناسان به نوعی ابزار کارآمد مجهز هستند که آنها را در تمام جنبه‌های زندگی موفق‌تر از دیگران جلوه می‌دهد.
اگر نگاهی به عادات افراد موفق و مشهور بیاندازیم، خواهیم دید که بیشتر آنها ویژگی مسئولیت پذیری را در شخصیت خود داشته و از این ویژگی به عنوان یک ابزار برای رسیدن به اهدافشان استفاده کرده‌اند.

با مطالعه این مقاله از سایت متا راز، اطلاعات کاملی راجع به مسئولیت پذیری و روش‌های پرورش آن در خود بدست خواهید آورد.

معنی مسئولیت پذیری چیست؟

مسئولیت پذیری (Responsibility) نوعی تعهد درونی است که فرد نسبت به کارهایی که انجام می‌دهد دارد.
در حیطه شغلی، فرد مسئولیت پذیر تمام تلاش خود را می‌کند تا کار را در بهترین زمان ممکن و به بهترین شکل انجام دهد.

در روابط زناشویی، فرد مسئولیت پذیر، با شناخت نقش خود در روابط سعی می‌کند تا بهترین عملکرد را داشته باشد.

البته مفهوم مسئولیت پذیری به چیزی فراتر از عملکرد حساب شده و دقیق اشاره دارد و آن هم پذیرش عواقب و مسئولیت کارها است.
فردی که با مسئولیت پذیری خود یک کاری را انجام می‌دهد، عواقب و همچنین مسئولیت‌های آن کار را می‌داند و با تمام وجود آنها را می‌پذیرد. به همین دلیل از انجام کار شانه خالی نمی‌کند و آن را به پایان می‌رساند.

عزت نفس با مسئولیت پذیری چه رابطه‌ای دارد؟

احساس تعهد درونی نسبت به خود و همچنین کاری که باید انجام گیرد، در فرد مسئولیت پذیر نوعی عزت نفس را تقویت می‌کند که بسیار با ارزش است.

بنابراین عزت نفس و مسئولیت پذیری رابطه‌ای مستقیم دارند.
برای مثال فرض کنید که شخص در روابط عاشقانه خود مسئولیت پذیر است و نسبت به همسرش نوعی تعهد درونی دارد.
با فکر کردن به این تعهد در می‌یابد که فرد ارزشمندی برای همسرش است و همین موضوع باعث بالا رفتن سطح عزت نفس وی می‌شود.

مزایای مسئولیت پذیری چیست؟

مسئولیت پذیری یکی از ویژگی های شخصیتی مهم و مثبت است که هر کسی به سطح بالای آن دست نمی‌یابد.
به طور کلی، انسان‌ها درجه‌ای از مسئولیت پذیری را از محیط می‌آموزند اما اینکه چه سطحی از این ویژگی شخصیتی را در خود داشته باشند، بستگی به مهارت‌های خود، شخصیت و همچنین محیط آنها دارد.

افرادی که مسئولیت پذیر هستند، از این مزایا به خوبی بهره‌مند می‌شوند:

• بهبود روابط: همه دوست دارند با یک فرد مسئولیت پذیر وارد رابطه‌ی دوستانه، عاشقانه، کاری، تحصیلی و… شوند. افرادی که مسئولیت پذیری بالایی دارند، نسبت به دیگران نیز یک تعهد درونی دارا هستند که روابط‌شان را مستحکم‌تر می‌کند.

• بهبود کارایی و عملکرد: افراد مسئولیت پذیر در انجام کارها بسیار خوب و هوشمند عمل می‌کنند. آنها به محض مواجه شدن با یک مشکل، توانایی پاسخگویی سریع و درست را دارند.

• منطقی بودن در پذیرش مسئولیت: یک فرد مسئول، منطقی است و با اتکاء به انصاف و منطق به راحتی می‌تواند مسئولیت کارهای خود را بپذیرد.

• افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس: فرد مسئول می‌تواند کارهایش را در زمان تعیین شده و به بهترین نحو انجام دهد؛ به همین دلیل، تعهد درونی وی نسبت به کارها باعث افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس او خواهد شد. این دو عامل در روابط و سایر جنبه‌های زندگی فرد مسئولیت پذیر نیز افزایش می‌یابند.

• افزایش زمان شناسی: فرد مسئول حتی اگر خودش هم بخواهد، نمی‌تواند کارهای خود را به تعویق بیاندازد؛ چرا که دچار اغتشاش و آشفتگی ذهنی خواهد شد. او کارهایش را در مدت زمان مشخص شده انجام می‌دهد و زمان شناسی دقیق است.

• هموار کردن مسیر موفقیت: افراد مسئولیت پذیر خیلی راحت چالش‌ها را پشت سر گذاشته و کارهایشان را انجام می‌دهند. آنها شانس بیشتری برای رسیدن به موفقیت دارند.

• ایجاد توانایی برنامه ریزی: برنامه ریزی یکی از مهمترین کارهایی است که برای رسیدن به موفقیت باید انجام دهید. با افزایش سطح مسئولیت پذیری در خود، راحت‌تر می‌توانید برنامه ریزی کنید.

انواع مسئولیت پذیری

انسان به دلیل قرارگیری در حیطه اجتماع، نقش‌های مختلفی می‌گیرد که هر یک از این جایگاه‌ها، به یکی از انواع مسئولیت پذیری مربوط می‌شود.
برای تقویت مسئولیت پذیری در خود، اولین گام شناخت جایگاه‌مان در حیطه اجتماع است. بنابراین تفاسیر، شناخت انواع مسئولیت پذیری می‌تواند بسیار مهم باشد که در اینجا آنها را ذکر کرده‌ایم:

مسئولیت پذیری در خانواده

افرادی که تشکیل خانواده می‌دهند، باید نسبت به همسر و همچنین جایگاه خود به عنوان بخشی مهم از یک رابطه عاشقانه، نوعی تعهد درونی قوی داشته باشند.
افرادی که در خانواده خود مسئولیت پذیر هستند، نسبت به انتخاب خود دچار شک نمی‌شوند و برای بهبود وضعیت زندگی و خانواده قلباً و عملاً تلاش می‌کنند.

روابط عاشقانه‌ای که طرفین آن به مسئولیت پذیری قابل قبولی رسیده باشند، بسیار مستحکم‌تر از بقیه خواهند بود و این به دلیل ویژگی‌های مثبت شخصیتی هر دو طرف رابطه است.

مسئولیت پذیری اجتماعی

این نوع مسئولیت پذیری، بسیار گسترده است. در حقیقت انسان با قرارگیری در اجتماع، باید به مسئولیت پذیری اجتماعی خود توجه کند.
اغلب اوقات، تغییر جایگاه و نقش ما در اجتماع با سرعت بالایی انجام می‌گیرد؛

بنابراین به دنبال آن، باید مسئولیت پذیری را نیز نسبت به جایگاه جدید تعریف کنیم.
برای مثال با ورود به یک محیط اداری، باید نسبت به حفظ نظم یا اموال عمومی موجود در آنجا مسئول باشیم؛ یا هنگام رانندگی، باید با سرعت مطمئن و توجه به قوانین راهنمایی و رانندگی حرکت کنیم.
اینها نمونه‌هایی از مسئولیت پذیری اجتماعی هستند که البته بسیاری از ما آنها را به واسطه قانون و عُرف رعایت می‌کنیم.

مسئولیت پذیری شغلی

هر شغلی دارای یک سری قوانین، هنجارها و ارزش‌هاست که نوعی مسئولیت پذیری را می‌طلبد.
برای اینکه در شغل خود بهترین عملکرد را داشته باشیم، باید به مسئولیت پذیری شغلی پایبند باشیم.

پذیرش قوانین شغلی و همچنین تعهد به حضور خالصانه در محیط کار، اولین قدم‌ها برای مسئولیت پذیری شغلی هستند.
برای مثال اگر کارمند یک اداره هستیم، لازم است حضور به موقع در اداره، انجام صحیح کارها، دقت در محاسبات و… را رعایت کنیم.

مسئولیت پذیری در تیم

گاهی به عنوان عضوی از یک تیم فعالیت داریم و عملکرد ما، بر روی کل تیم و اعضای آن تاثیر می‌گذارد. در این شرایط مسئولیت پذیر بودن بسیار اهمیت پیدا می‌کند.
در تیم‌ها، هر کدام از اعضا به انجام کاری خاص که در آن تخصص دارند می‌پردازند؛ بنابراین اگر کسی مسئولیت وظایف خود را نپذیرد، کل تیم را تحت شعاع قرار داده است.

افراد مسئولیت پذیر در ابتدا نسبت به تیم خود تعهد دارند و همچنین وظایف خودشان را نیز تمام و کمال انجام می‌دهند.

ویژگی‌های افراد مسئولیت پذیر

اگر می‌خواهید مسئولیت پذیری را در خود تقویت کنید، یک قدم مثبت برای شخصیت‌تان برداشته‌اید؛ زیرا مسئولیت پذیری شما را مجهز به ویژگی‌هایی مثبت خواهد کرد که در تمام جنبه‌های زندگی باعث پیشرفت شما می‌شود. مهمترین ویژگی‌های افراد مسئولیت پذیر عبارتند از:
• داشتن هدف و برنامه: افراد مسئولیت پذیر، برنامه ریزی دقیق و منظمی دارند و به همین دلیل می‌توانند خیلی سریع و هوشمند به اهداف خود برسند.

• افزایش انعطاف پذیری شغلی: مسئولیت پذیری شغلی در شما نوعی انعطاف پذیری ایجاد می‌کند که به واسطه آن می‌توانید با قرارگیری در موقعیت‌های مختلف شغلی، خیلی سریع سازگاری خوبی بدست آورید.

• قاطعیت در انجام کار: افراد مسئولیت پذیر قبل از پذیرش کارها، می‌دانند که آن را به انجام خواهند رساند؛ بنابراین حین پذیرش و همچنین انجام کار، قاطع هستند. برعکس قضیه هم صادق است؛ یعنی اگر کاری خارج از توان یک فرد مسئولیت پذیر باشد، با قاطعیت آن را رد می‌کند.

• توانایی بالا در کنترل احساسات: منطق در افراد مسئولیت پذیر بسیار هوشمند و کافی عمل می‌کند؛ به همین دلیل امکان کنترل احساسات در اینگونه افراد بسیار بیشتر است.

• پایبندی به مقوله زمان: مسئولان، افرادی زمان مند و دقیق هستند. آنان کارهای خود را در زمان مقرر انجام می‌دهند.

۷ راهکار برای تقویت مسئولیت پذیری

مسئولیت پذیری یکی از توانایی‌ها و ویژگی‌های شخصیتی وابسته به محیط است؛‌ یعنی شما می‌توانید آن را در خود تقویت کرده و بر اساس محیط، از آن استفاده کنید.

برای اینکه به یک فرد مسئولیت پذیر تبدیل شوید، ۷ راهکار زیر را رعایت کنید:

دیگران را مقصر ندانید

افرادی که مسئولیت پذیر نیستند، اشتباهات خود را به گردن دیگران می‌اندازند. برای تقویت مسئولیت پذیری، همیشه این موضوع را در ذهن داشته باشید که شما مختار بودید آن کار را انجام ندهید؛ اگر انجام داده‌اید، تنها مقصر اصلی خود شما هستید.
با پذیرش این موضوع در قدم بعدی لازم است با اشتباه خود کنار بیایید. انسان می‌تواند خطا کند و فرد مسئولیت پذیر، خطای خود را پذیرفته و در جهت رفع آن تمام اقدامات لازم را انجام می‌دهد.

انجام وظایف در هر شرایطی

عادت به انجام ندادن کارها یکی از مخرب‌ترین عادت‌هاست که فرد را به سطحی پایین از مسئولیت پذیری می‌رساند.
برای اینکه زنجیره این عادت در شما شکسته شود، تمام وظایف کوچک و بزرگ خود را در زمان مقرر انجام دهید. نباید بگذارید حتی یک وظیفه نیز پشت گوش انداخته شود؛ لازم است با حساسیت بالایی تمام وظایف خود را انجام دهید.

محیط زندگی‌تان را مرتب کنید

وجود نظم مخصوصاً در محیط‌هایی که بیشترین زمان خود را در آنجا می‌گذرانید، بسیار به مسئولیت پذیری شما کمک می‌کند.
تمام وسایل باید جای مشخص داشته باشند و محیط از آشفتگی ظاهری خود خارج شود. شما باید عادت کنید که وسایل را پس از استفاده، در جای خود قرار دهید تا کمتر نیاز به مرتب کردن محیط داشته باشید.

به خودتان جایزه دهید

پس از انجام درست و دقیق هر مسئولیت، به خودتان پاداش دهید تا مسئولیت پذیری در شما بیشتر تقویت شود.
البته اگر انجام کارها برای شما دشوار است، می‌توانید از یک فرد دیگر کمک بخواهید تا بر شما نظارت داشته باشد. پس از انجام درست کارها نیز آن فرد می‌تواند با پول شما، برایتان یک هدیه بخرد.

تداوم بسیار مهم است

اغلب افراد فقط روزهای شنبه را با برنامه پیش می‌روند و سپس وارد یک بیهودگی یا بی نظمی در کارهای خود می‌شوند.

باید توجه کنید که مسئولیت پذیری یک ویژگی شخصیتی است و برای رسیدن به سطح مطلوبی از آن، باید زنجیره عادت‌های مضر شما شکسته شود.
کلید شکسته شدن زنجیره عادت‌ها نیز، تداوم است. مسئولیت پذیری را در تمام جنبه‌های زندگی و به طور متداوم رعایت کنید تا نتیجه آن را ببینید.

حد مسئولیت خود را مشخص کنید

این موضوع در دو جنبه قابل بررسی است. یکی اینکه قبل از پذیرش مسئولیت، حد مشخصی را برای خود در نظر بگیرید.
برای مثال اگر مسئول امور مالی یک شرکت هستید، فرا تر از این مسئولیت را فراموش کنید؛ زیرا در تخصص و حیطه مسئولیت شما نخواهد بود.
جنبه دوم مسئله کمیت مسئولیت‌هایی است که می‌پذیرید. برای مثال یک فرد ممکن است در چند شرکت مختلف، مسئولیت‌های متفاوتی داشته باشد و از انجام تمام این مسئولیت‌ها بر نیاید.

از چالش‌ها نترسید

یکی از مهمترین کارها برای افزایش مسئولیت پذیری، پذیرفتن چالش‌هاست.
حقیقت این است که افراد مسئولیت پذیر از وجود چالش در مسیر موفقیت خود آگاه هستند؛ به همین دلیل چالش‌ها را با آغوش باز می‌پذیرند و به سریع‌ترین شکل ممکن آنها را پاسخ می‌گویند.
پاسخگویی به چالش‌ها و رفع آنها ارتباط مستقیمی با میزان سازگاری و همچنین تبحر شما در مسئولیت پذیری دارد.

liveyourtruestory

lifehack

برچسب:

ارتباطات, روابط