سلامت روان بخش مهمی از سلامت و رفاه عمومی است. سلامت روان شامل رفاه عاطفی ، روانی و اجتماعی ما می شود.
همچنین به تعیین نحوه برخورد ما با استرس ، ارتباط با دیگران و داشت یک سبک زندگی سالم کمک می کند. سلامت روان در هر مرحله از زندگی ، از دوران کودکی و نوجوانی تا بزرگسالی مهم است.
کسانی که از سلامت روان یا بهداشت روان برخوردارند افرادی هستند که به خوبی می توانند بر فشارهای محیط پیرامون غلبه کنند.
سلامت روان برای رسیدن هر فرد به آرامش و رضایت از خود هست.
بهداشت روان یا سلامت روان از بروز اختلالات در بدن و روان انسان جلوگیری می کند و به نوعی می توان گفت سلامت روان یک بازدارنده قوی در مقابل مشکلات روانی فردی و اجتماعی هست.
با ما همراه باشید تا در مورد سلامت روان و راهکارهای رسیدن به آن بیشتر بدانیم.
سلامت روان بخشی جدایی ناپذیر از سلامت است. در واقع ، هیچ سلامتی بدون سلامت روانی وجود ندارد
سلامت روان یا بهداشت روان چیست
سلامت روان یک احساس درونی است، که بر کیفیت زندگی روزمره انسان تاثیر می گذارد.
سلامت روانی هر فرد بر افکار، احساسات و تجربیات او تاثیر دارد، و اهمیت بسیار زیادی بر اتفاقات بعد از یک شکست دارد.
همچنین به تعیین نحوه برخورد انسان با استرس و اضطراب، ارتباط با دیگران و انتخاب های مختلفش در زندگی کمک می کند.
کسانی که سلامت روان ندارند و از مشکلات درونی رنج میبرند یا به دلیل ژنتیک آنها، یا تجربیات تلخ زندگی، یا سابقه خانوادگی آنها می باشد.
سلامت روان حالتی از رفاه است که فرد در آرامش می تواند به توانایی ها و استعدادهایش نیز پی ببرد و اعتماد به نفس خود را نیز بالا ببرد.
او فشارهای زندگی را می پذیرد و سعی در تغییر آنها دارد و در پیشرفت جامعه خود سهیم است یعنی خودش را مسئول می داند و می خواهد که زندگی فردی و اجتماعی اش را بهبود بخشد.
سلامت روان در واقع یک فرایند همیشگی رو به شادی و سلامتی روان است و مقطعی و کوتاه مدت نیست.
ما در طول زندگی خود تمامی تلاشمان را برای مراقبت از سلامت روان و بهداشت روان باید داشته باشیم.
مشکلات ناشی از عدم سلامت روان
کسانی که از سلامت روان ندارند قطعا با بیش از یک اختلال درونی دسته و پنجه نرم میکنند و عدم سلامت روان فقط به یک نوع بیماری خطم نمی شود.
این افراد دچار اخلالات اضطرابی، اختلال در مسائل خلق و خو و اختلالات اسکیزوفرنی و …..دارند.
گاهی اوقات در برخی افراد که صدمات به وجود آمده زیاد است اکثر این اختلالات را دارا هستند.
افرادی که سلامت روان ندارند از مشکلات دوری می کنند و هرگز نمی خواهند با مشکلشان روبه رو شوند و هیچ گاه مسئولیت کارهایی که انجام داده اند را بر عهده نمی گیرند.
برای آنها همیشه دیگران مقصر هستند و خودشان را یک بازنده و مظلوم می دانند.
در بیشتر مواقع حتی احساس استرس و اضطراب در آنها به ناگهان و بدون هیچ دلیلی بر روحشان صدمه وارد می کند و مانع انجام کارهای روزانه شان می شود.
از همه مهمتر افکار منفی که در ذهن اینگونه افراد همیشگی است سدی بزرگ بر سر راهشان است و مانع پیشرفت و آرامش آنها در زندگی شان می شود.
آنها هیچ گاه نمی توانند از قدرت ذهن خود استفاده کرده و به موفقیت و آرامش برسند.
سلامت روان توسط طیف وسیعی از عوامل اجتماعی ، اقتصادی ، زیستی و محیطی تعیین می شود
مهمترین فشاری که سبب افزایش اختلال در سلامت روان می شود
برخی فشارهای اجتماعی و محیط بیرونی سبب افزایش و یا بروز اختلال در سلامت روان می شود.
امکانات مالی محدود یکی از مهمترین این موارد است.
وقتی کسی امنیت مالی ندارد و هر لحظه احساس می کند که نمی تواند نیازهای خود را رفع کند این شخص بعد از مدتی سلامت روان خود را از دست می دهد.
چیزی که این روزها در دنیای مدرن امروز بسیار زیاد شده است و مردم زیر فشارهای مستمر مالی و اقتصادی قرار گرفته اند.
اما هر عاملی منفی که وجود دارد یک راه حل هم دارد.
مثلا در این مورد می توان اشتغال زایی کرد و مردم یعنی قشر کم درآمد جامعه در گروه های مختلف برای کسب مهارت و اشتغال زایی شرکت کنند.
اجتماع بزرگ تر به انسان یاد می دهد که چگونه سلامت روان و بهداشت روان را حفظ و کنترل کند.
برای آنکه امنیت مالی به وجود آید و سپس این رفاه سبب آرامش و ایجاد سلامت و بهداشت روان شود باید ابتدا افکار و اندیشه ها را تغییر داد.
برای این کار می توان از قدرت ذهن استفاده کرد. و ذهن را دوباره برنامه ریزی کرد.
خصوصیات کسانی که دارای سلامت روان هستند
۱ – آنها همیشه می خندند، کسانی که سلامت روان دارند اکثرا شاد هستند و لبخند می زنند و هورمون شادی در بدنشان ترشح می شود.
زیرا آنها به خودشان ایمان و باور دارند که می توانند مشکلات را از سر راه بردارند و وقتی قدم در مسیر موفقیت می گذارند از مسیری که در آن قرار گرفته اند شاد هستند.
۲ – سلامت روان از رضایت درونی می آید کسی که بهداشت روان دارد، از زندگی و تمامی کارهایی که انجام می دهد رضایت دارد و خوشنود است.
۳ – کسانی که از سلامت روان برخوردار هستند توانایی مقابله با شرایط بحرانی را دارند.
آنها از اعتماد به نفس کافی برخوردارند و به خوبی به توانایی ها و استعدادهای خود واقف هستند و می توانند با استرس مواجه شده و آن را در ذهن خود بر طرف کنند و به بدنشان آرامش دهند.
۴ – افراد سالم از نظر روان هدفمند زندگی می کنند و برای رسیدن به اهدافشان مدام در حال برنامه ریزی هستند.
۵ – زندگی آنها متعادل است کسانی که از سلامت روان و بهداشت روان برخوردارند می توانند تعادل بین چرخه زندگی خود برقرار کنند برای همین همیشه در آرامش هستند و به خوبی می دانند که در چه زمانی باید به کارهای خود رسیدگی کنند و مدیریت زمان دارند.
۶ – آنها به خوبی می دانند که باید برای پیشرفت مدام در حال یادگیری بود برای همین همیشه در حال بالا بردن آگاهی و مهارت خود هستند.
۷ – یکی از مهمترین خصوصیاتی که سلامت روان در بر دارد این است که فرد به خوبی می داند در مقابل شکست نباید عقب نشینی کند کسی که سلامت روان دارد از ناشناخته ها نمی ترسد و به مسیر خود برای رسیدن به موفقیت ادامه می دهد به نوعی می توان گفت او ریسک پذیر است.
راههای رسیدن به سلامت و بهداشت روان
۱-ورزش کنید
حرکات فیزیکی باعث می شود که بدن شما همیشه نشاط داشته باشد.
زیرا ورزش مداوم سبب تقویت هورمون های شیمیایی مفید می شود.
و وقتی بدن فیزیکی خوب فعالیت کند ذهن نیز به خوبی می تواند تصمیم بگیرد بنابراین سلامت روان ایجاد می شود.
۲-نظم در زندگی
زندگیتان را با برنامه منظم پیش ببرید مثلا صبح ها با خوردن چای و یک صبحانه مقوی به کارهای روزانه بپردازید.
تمامی برنامه های روزانه را بر روی کاغذ بنویسید تا کاری از قلم نیوفتد به خودتان و ذهنتان نشان دهید که چون انسان منظمی هستید پس باید به تمامی چیزهایی که می خواهید طی دوره مقرر شده دست یابید.
ذهن شما نیز با شما هماهنگ شده و در آرامش به کارهای خود می پردازید.
۳- به کارهای مورد علاقه تان بپردازید
برخی افراد هستند که مدام در حال بهانه گیری هستند.
آنها می گویند زمان و پول کافی برای علایقمان نداریم همیشه جایی برای کارهای مورد علاقه و کارهایی که جدای شغل و کارهای روزانه تان هست انجام دهید.
این کارها باعث می شود خلاقیت شما در زندگی فردی و اجتماعی شکوفا شود.
وقتی به یک کار مورد علاقه می پردازید دیگر به چیزهای منفی یا چیزهای ناسالم فکر نمی کنید در واقع در حال انجام یک کار خوب هستید.
این کار خوب سبب ایجاد سلامت روان در شما می شود زیرا ذهن و افکارتان را به سمت سازندگی سوق می دهد.
۴-از صمیم قلب شکرگزاری کنید
قدردانی از داشته هایتان یکی از مهمترین چیزهایی هست که شما را به بهداشت روان می رساند.
زیرا وقتی شکرگزاری می کنید یعنی از وضعیت موجود راضی هستید و می خواهید که مثل چیزهای خوبی که دارید باز هم داشته باشید.
شکرگزاری سبب آرامش شما می شود زیرا توجه و تمرکزتان مدام به چیزهای خوب است.
۵ – مراقبه و مدیتیشن کنید
در دنیای مدرن امروز از تکنیک هایی که صدها سال پیش برای ایجاد تعادل بدن، روح و ذهن استفاده می کردند، نیز استفاده می کنند. مدیتشن شما را به آرامش ذهنی می رساند زیرا ذهن شما خالی می شود.
وقتی ذهن آرام می شود به خوبی می توانید کنترل زندگی و کارهایی که انجام می دهید را بر عهده بگیرید.
مراقبه بدن و ذهن شما را وارد یک خلاء لذت بخش می کند و سبب ایجاد هماهنگی در تمامی قسمت های زندگی می شود.
۶ – از مواد خوراکی مضر دوری کنید
مواردی مثل کافئین، الکل، چربی ترانس، مواد غذایی که هورمون خورده هستند، برنج و نشاسته، غذاهایی که مواد نگه دارنده دارند.
این مواد بسیار برای سلامت جسم و روح انسان مضر است می توانید مواد خوراکی که برای بدن مفید بوده و سلامت بدن را تضمین می کنند استفاده کنید.
۷ – غذاهای مفید استفاده کنید
غذاهایی مثل اسفناج، ماهی، انواع میوه ها و سبزیجات، حبوبات و … این غذاهای باعث سلامت جسم شما و در نهایت سلامت روان می شوند.
زیرا وقتی جسم و بدن شما مقاوم باشد و درست کار کند ذهن نیز کارش را به خوبی انجام می دهد و شما به سلامت روان می رسید.
۸ – خوابتان را تنظیم کنید
کم خوابی یکی از علل به هم ریختگی ذهنی است زیرا کسانی که کیفیت خوابشان نامنظم است سیستم عصبی مغزشان نامتعادل شده و نمی توانند به خوبی محیط اطراف را با زندگی خود هماهنگ کنند.
کم خوابی استرس و ضعف بدن را به شدت تشدید می کند.
خواب راحت و آرام باعث استراحت مغز و در نهایت ذهن شما شده و به شما آرامش می دهد بنابراین با داشتن کیفیت یک خواب راحت و آرام می توانید به سلامت روان برسید.
۹ – هدف انتخاب کنید و به آن متعهد شوید
هدف و هدفمند بودن یکی از راههای افزایش میزان انگیزه است.
وقتی شما هدفی دارید برای آن تلاش می کنید و همین باعث می شود که از یک جا نشستن و فکر کردن به چیزهای منفی خودداری کنید.
وقتی شما هدفمند هستید در واقع برای رسیدن به یک چیزی فعالیت های روزانه انجام می دهید و ذهنتان مدام به دنبال راه هایی برای رسیدن به موفقیت است.
وقتی ذهنتان به سمت چیزهای مثبت و سازنده می رود یعنی افکار و احساساتتان خوب هست و در نهایت یعنی سلامت روان دارید.
۱۰ – به زندگیتان معنا دهید
گاهی اوقات رنجهایی در زندگیتان وجود دارد و باید از آنها عبور کنید در غیر این صورت این درد و رنجها باعث عدم سلامت روح و روان شما می شوند.
زیرا نگرانی ها و رنجها ذهن شما را درگیر انرژی منفی می کند و سبب جذب دوباره همان ترسها و رنجها می شوید.
باید به شکست ها و رنجهای خود معنا دهید.
مثلا اگر در زمان های گذشته شکست های مالی داشته اید و حالا مدام ذهنتان ترس این را دارد که نکند دوباره دچارش شوید، بهتر است به دیگران کمک مالی کنید به هر میزانی که می توانید کمک کنید.
وقتی به کسی کمک می کنید در ذهنتان احساس قدرت دارید.
و این حس یک انرژی قدرتمندی را در شما بیدار می کند و به زندگیتان معنا می دهد به شما می گوید که تو از امنیت مالی برخورداری و می توانی به دیگران کمک کنی و باری را از روی دوششان بر دارید.
رنجهای خود را به گنج تبدیل کنید و به آنها معنای متفاوت دهید.
۱۱ – روابطتان را گسترش دهید
برخی افراد هستند که در پیله خود فرو می روند و سالها در تنهایی هستند اینگونه افراد سلامت روان خود را به خطر می اندازند.
تنهایی و انزوا اختلالات روان به وجود می آورد.
روابط خود را گسترش دهید در گروههای مختلف شرکت کنید با افراد جدید صحبت کنید.
نظرات دیگران را گوش دهید.
دنیایتان را بزرگ کنید اینگونه مدام با افکار و اندیشه های جدید مواجه می شوید آنها که خوب هستند را جدا کنید و با دیگران نیز بدون قضاوت رابطه بگذارید. اینچنین سلامت روان خود را تضمین می کنید.
کارهای اجتماعی و مشارکت های اجتماعی روحیه شما را شاد می کند زیرا وقتی با دنیای بیرون ارتباط برقرار می کنید افکار و اندیشه هایتان قدرت مند می شود چون مدام در حال یادگیری چیزهای جدید هستید.
۱۲ – رفتار تان را با دیگران کنترل کنید
خشم خود را در تنهایی بروز دهید و هنگامی که با دیگران هستید به خصوص با کودتان و سالخوردگانی خوشحال و شاد باشید.
اگر از چیزی ناراحت می شوید آن را شب هنگام با مشت زدن به بالشت خود بگویید و از آن رها شوید.
وقتی به چیزهای ناراحت کننده فکر می کنید همه این افکار در ذهن جمع می شوند و روزی تبدیل به خشم و عصبانیت شده و شما را از مسیر زندگی عقب می اندازند.
خشم یکی از رفتارهای ناسالم است که اختلال در سلامت روان ایجاد می کند.
همیشه سعی در کنترل رفتار و اعمال خود داشته باشید بدن و ذهن خود را عادت دهید که آرام باشند.
۱۳ – سطح سلامت ذهن و روان خود را با نوشتن ارتقا دهید
نوشتن مطالب خوب و اتفاقات خوشایند یکی از چیزهایی هست که ارتعاش های ذهنی را افزایش می دهد.
وقتی شما چیزهای خوب را روی کاغذ می نویسید به توانایی های خودتان اعتماد بیشتری می کنید.
و می دانید که چیزهای خوب بیشتری در راهند بنابراین سلامت ذهن و روان شما بالا می رود.
نکته آخر:
سلامت روان هر فرد در طول زندگی اش ممکن است تغییر کند.
اگر اهداف شما با منابع و توانایی هایتان مقایر باشد مسلما دچار اختلال در سلامت روان می شوید.
اگر می خواهید اهداف بزرگ داشته باشید، باید قدرت توانایی ها و قدرت ذهن خود را افزایش دهید.
با بالا بردن سطح آگاهی خود سلامت روان و ذهن خود را ارتقا دهید.
بین سلامت بدن و سلامت روان باید هماهنگی ایجاد کرد تا هم بدن و هم ذهن و روان به خوبی کنترل زندگی و تعادل چرخه زندگی را بتوانند ایجاد کنند.
