زندگی در دنیای امروز که عصر اطلاعات و رشد سریع آهنگ تغییر و توسعه است، مهارت هایی را می طلبد تا یک سخنران موفق و فوق‌العاده، بتواند علاوه بر حفظ آرامش خود، با مدیریت مطالب و فن بیان مناسب در جلسه حضور یابد.
برای کسب اطلاعات بیشتر با ما در متا راز همراه باشید
زمان و مکان سخنرانی
پیش بینی امکانات لازم
چیدمان مناسب صندلی ها با توجه به تعداد شرکت کنندگان
فاصله مستمعین از سخنران
در نظر گرفتن فضای کافی جهت رفت و آمد در سالن از مقدمات کار می باشد.
فنون سخنرانی و سخنوری
قابل توجه است که هر چه سخنران نسبت به موضوع مورد بحث مطالعه، تمرین، کسب اطلاعات بیشتر و تسلط بیشتری داشته باشد بهتر می تواند در وقت تعیین شده سخنرانی خود را به انجام برساند.
برای این کار می تواند از خلاصه نویسی مطالب که با دقت تهیه نموده استفاده کند.
سخنران باید حین سخنرانی، با در نظر گرفتن زمان و داشتن دلایل محکم، از عهده ی پاسخ به سؤالات شنوندگان با نهایت صبر و متانت برآید.
وی با عنایت به اهداف سخنرانی و این که صحبت ها آنی و غیرقابل تکرارند می تواند با کمک گرفتن از اسلاید و تصاویر مناسب به ثبت مطالب در ذهن شنوندگان کمک کند.
استفاده از اسلاید و پاورپوینت در سخنرانی
داشتن یک فایل پاور پوینت، درمورد موضوعی که می خواهد در مورد آن سخن بگوید، می‌تواند به مدیریت بهتر مطالب کمک کند و همچنین شنوندگان، درک بیشتری از مطالب خواهند داشت.
شناخت مخاطب
آگاهی سخنران از فرهنگ و میزان تحصیلات، خصوصیات اخلاقی و سلیقه و علایق شنوندگان باعث می شود تا او حین سخنرانی، در حد فهم و صلاحیت آنان سخن بگوید و از مسایلی که مورد توجه آنهاست مانند راه های کسب درآمد بیشتر، آشنایی با مهارت های زندگی و مواردی از این قبیل در بیانات خود به موقع استفاده نماید؛ با این کار اعتماد شنوندگان را بیشتر جلب می کند.
“اگر اقدامات شما به دیگران انگیزه می دهد که رویای بیشتری ببینند ، پس بیشتر بیاموزید ، بیشتر کار کنید ، شما یک رهبر هستید.” جان آدامز
حضور به موقع در سالن سخنرانی
سخنران باید سر وقت و ترجیحأ کمی زودتر در محل حضور یابد و توجه داشته باشد تسلط بر اعصاب، اعتماد به نفس و شور و هیجان کافی به اضافه نحوه ی پوشش، چهره گشاده و پرانرژی و لحن گفتارش تأثیر بسزایی در شنوندگان خواهد داشت.
تمرین و تکرار
هر یک ساعت سخنرانی ممکن است چندین ساعت مطالعه لازم داشته باشد. پس تا می توانید، مطالعه پیش از سخنرانی را فراموش نکنید، هرچند سخنران ورزیده ای باشید.
برای سخنان خود، چیدمان تعیین کنید.
پیش از سخنرانی، درباره آن بیندیشید که چگونه آن را آغاز کنید، چگونه آن را ادامه دهید و چگونه آن را به پایان برید و به طور کلی چگونه آن را بیان نمایید.
به طور مثال، آیا سخنرانی خود را با آیه ای از قرآن یا حدیثی از معصومان علیهم السلام و یا چند بیت شعر آغاز کنید؟ و آیا این آیه یا حدیث و یا شعر، می تواند کدام آیه یا حدیث و یا شعر باشد؟
آمادگی پیش از سخنرانی
پیش از سخنرانی استراحت داشته باشید و از خوردن غذا به حد اشباع بپرهیزید تا با شکمی پر و انباشته از غذا سخنرانی نکنید. و از خوردن چیزهایی مانند «نوشابه »خودداری ورزید تا مبادا هنگام سخن گفتن آروغ بزنید.
مهارت مدیریت استرس
بی‌تردید یکی از مهمترین مهارت‌هایی که هر سخنرانی لازم است به آن مجهز باشد، مدیریت استرس سخنرانی است.
بسیاری از کسانی که ما احساس می‌کنیم فن بیان قوی ندارند، صرفاً به علت ضعف در مدیریت استرس این‌گونه به‌نظر می‌رسند.
بنابراین، قبل از جلسه سخنرانی، بهتر است درمورد مدیریت استرس مطالعه و دراین باره کمی مهارت کسب کنید.
برای اینکه فن بیان خوبی داشته باشید، مطالعه و تمرین کنید.
تمرین پرتاب صدا
یک نقطه ی اتاق را انتخاب کنید و در آنجا بایستید یا بنشینید.
نقطه ی دیگری از اتاق را انتخاب کنید.
فرض کنید کسی آنجا نشسته است.
و برای او چند جمله صحبت کنید (درواقع سخنرانی کنید).
حالا نقطه ی دیگری را هدف قرار دهید.
مجددا همان حرف ها را برای مخاطب فرضی تکرار کنید.
نباید فریاد بزنید. (بلکه قرار است دقیقا به شکلی حرف بزنید که صدای شما برای مخاطبی که در آن فاصله نشسته، شفاف و رسا باشد.)
به این تمرین، تمرین پرتاب صدا می گویند.
از کتابهای کودکان غافل نشوید
اگر همچنان احساس می‌کنید که سرعت حرف زدن شما چندان در اختیارتان نیست، یا اینکه کلمات را به خوبی و وضوح ادا نمی‌کنید، کتابهای کودکان را با صدای بلند بخوانید.
فضای این کتابها، صفحه بندی آنها، تصاویر و کلمات‌شان، ما را وادار می‌کند شمرده‌تر و دقیق‌تر و شفاف‌تر صحبت کنیم.
رابطه زبان بدن و فن بیان را فراموش نکنید
در مورد اهمیت زبان بدن در سخنرانی‌ها، به اندازه‌ی کافی صحبت شده است، بنابراین با کمی تحقیق و مطالعه میتوانید این مهارت را در خود توسعه ببخشید و سخنرانی های خود را چندبرابر بهتر کنید.
تاکید بر این نکات در حدی است که گاه، استفاده از حرکات بدن بسیار افراطی شده و از حالت طبیعی خارج می‌شود.
شاید شما هم سخنران‌هایی را دیده باشید که حرکات دست و پای آنها آن‌قدر زیاد و افراطی و تصنعی است که خاطرات اجرای دکلمه در دوران دبستان را برای ما زنده می‌کند.
اما به هر حال، افراط یا تفریط در به‌کارگیری زبان بدن می‌تواند اثربخشی سخنرانی ما را کاهش دهد.
اگر قصد دارید زبان بدن را به شکلی موثرتر در سخنرانی‌ها به کار بگیرید، یکی از راهکارهای ساده، در نظر گرفتن زبان بدن به عنوان ابزار علامت‌گذاری در سخنرانی است.
تکنیکهای برقراری ارتباط چشمی در سخنرانی
اجازه بدهید که یک نکته‌ی بسیار مهم را در همین جا خدمت شما یادآوری کنیم:
به تجربه‌هایی فکر کنید که به عنوان مخاطب در یک جلسه‌ی سخنرانی حضور داشته‌اید و سخنران، توجه بسیار کمی به شما و سایر مخاطبان داشته است.
اگر یک سخنران در تمام مدت سخنرانی به یادداشت‌های خود، به میکروفون یا به دوربین فیلم‌برداری نگاه کند، معمولاً مخاطب احساس می‌کند که سخنران اصلاً او و حضورش را جدی نگرفته است.
بنابراین ارتباط چشمی و صحبت کردن با تک به تک مخاطبان، می تواند حواس مخاطب را جمع کند و به بهترین نحو با آنها ارتباط برقرار کرد.
برقراری ارتباط چشمی، یکی از بهترین راه‌های بازخورد گرفتن از مخاطب است
بارها این توصیه را شنیده‌ایم که در طول سخنرانی، بکوشید پیوسته از مخاطب بازخورد بگیرید.
اگر احساس می‌کنید مخاطب خسته شده، شاید لازم باشد از روی موضوعِ مورد بحث، سریع‌تر عبور کنید.
همچنین اگر ابهامی را در نگاه و چهره‌ی اغلب مخاطبان می‌بینید، شاید لازم باشد با شرح و بسط و مثال‌های بیشتر، بکوشید پیام خود را بهتر و شفاف‌تر به او منتقل کنید.
ارتباط چشمی با مخاطب، یکی از موثرترین شیوه‌های بازخورد گرفتن است و بدون آن، هرگز نمی‌توانیم در طول سخنرانی ، خود را با حالات و احساسات او تطبیق دهیم.
ممکن است واقعاً در زمان سخنرانی، استرس را تجربه کنید و نگران باشید؛ یا کاملاً از جوّ حاکم بر جلسه بترسید.
اما تا به شکل مشخص و واضح، این پیام را به مخاطب ندهید که ترسیده‌اید، او متوجه این مسئله نخواهد شد.
وقتی ارتباط چشمی کافی و مناسب با مخاطب برقرار نمی‌کنید، این پیام برای او ارسال می‌شود که بر فضای جلسه‌ی سخنرانی مسلط نیستید و نتوانسته‌اید از زیر فشار سنگین حضور جمع، رهایی پیدا کنید.
در سخنرانی‌‌های دیگران شرکت کنید
اگر قرار است که سخنرانی شما بخشی از یک کنفرانس باشد، سعی کنید در بعضی از سخنرانی‌هایی که پیش از سخنرانی شماست شرکت کنید تا مهارت‌های بیانی و فنون ارائه‌ی آنها را ببینید و زمینه‌ی کلی صحبت‌هایشان را بفهمید.
این کار احترام شما را نسبت‌به سایر سخنرانان نشان می‌دهد و البته به شما این امکان را می‌دهد تا به احساس و نظر حضار پی ببرید.
آیا آن ها در حس‌وحال خندیدن هستند یا خیلی جدی و خشک‌اند؟ آیا سخنرانی‌ها بیشتر در زمینه‌ی موضوعات استراتژیک است یا موضوعات تاکتیکی؟ از طرفی، ممکن است سخنران دیگری نیز چیزی را بیان کند که شما بتوانید بعدا در ارائه‌ی خودتان از آن استفاده کنید.
سلام و احوال پرسی کردن با مخاطب
قبل از ارائه ی سخنرانی، با حضار گپی دوستانه بزنید. صحبت با مخاطبان، شما را دوستانه‌تر و جذاب‌تر می‌کند. از شرکت‌کنندگان سؤال کنید و پاسخ‌هایشان را بشنوید. آنها حتی می‌توانند منبع الهامی برای سخنرانی شما باشند.
لبخند زدن هورمون اندورفین را در بدن افزایش می دهد، اضطراب را با آرامش جایگزین می‌کند و باعث می شود شما احساس بهتری نسبت‌به سخنرانی تان داشته باشید.
همچنین لبخند زدن اشتیاق و اعتماد به نفس شما را به همه نشان می دهد و این نکته حتی زمانی که شما درحال ارائه ی یک وبینار هستید و مردم نمی توانند شما را ببینند نیز صدق می‌کند. فقط در انجام آن افراط نکنید.
“اگر زبان شما بتواند پیام قلب شما را برساند ، می توانید خوب صحبت کنید.” جان فورد
مکث کنید
شاید به نظرتان بهتر است که هنگام اضطراب، سرعت ارائه تان را بالا ببرید تا سریع تر سخنرانی تان را تمام کنید، اما این کار خودش باعث بند آمدن نفس شما و درنتیجه اضطراب و وحشت زدگی بیشتر می‌شود.
از آهسته کردن ریتم صحبت‌تان و استفاده از مکث در سخنرانی‌تان نترسید.
میتوانید از مکث‌کردن برای تأکید روی نکات خاص استفاده کنید. این کار کمک می‌کند تا سخنرانی شما محاوره‌ای تر به نظر برسد.
اگر احساس می کنید که دارید کنترل سرعت صحبت کردن‌تان را از دست می دهید، مکث مناسبی کنید و آرام شوید.
با ترس هایتان مبارزه نکنید
به‌جای اینکه با ترس‌تان مبارزه کنید، آن را بپذیرید. نگرانی از اینکه مبادا شرکت‌کنندگان متوجه استرس و اضطراب شما بشوند، فقط اضطراب و نگرانی‌تان را بیشتر خواهد کرد.
به یاد داشته باشید که همه ی این نگرانی و احساس برافروختگی بد نیست
می توانید این انرژی حاصل از اضطراب را مهار کنید و آن را به اشتیاق و انرژی مثبت تبدیل کنید و ببینید که چطور خواهید درخشید.
داشتن آمادگی، بهترین فن و ابزار شما برای داشتن یک سخنرانی فوق‌العاده و اثرگذار است.
