بارداری یکی از حساس‌ترین دوره‌های زندگی هر مادری می‌باشد. در دوران بارداری تعادل هورمون‌ها به هم می‌ریزد؛ ازاین‌رو معمولاً زنان احساسات متفاوتی را تجربه می‌کنند و در بُعد روحی خود دچار نوسانات شدیدی می‌شوند.
علاوه بر این معمولاً در اغلب زنان باردار، دردهای جسمی جدیدی پدید می‌‌آید که باعث می‌شود شخص شرایط سختی را تجربه کند. مدیتیشن در بارداری یکی از مهمترین اقداماتی است که می‌توان برای افزایش سلامت روحی و جسمی در این دوره انجام داد.
فواید مدیتیشن در بارداری
مدیتیشن برای همه افراد با مزایای بسیاری همراه است؛ مدیتیشن در بارداری نیز فواید بی‌نظیری دارد که برخی از مهمترین آن‌ها عبارت‌اند از:
کنار آمدن با مسئولیت‌های جدید پس از تولد نوزاد، خصوصاً در اولین تجربه مادری
قبول راحت‌تر مسئولیت تربیت فرزند
حفظ آرامش در هنگام زایمان و کاهش ترس از زایمان
کاهش دردهای دوران بارداری و کنترل حالت تهوع که اغلب مادران با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
تنظیم فشارخون
تنظیم ضربان قلب و نبض
کاهش درد زایمان
فواید مدیتیشن در بارداری برای جنین
مدیتیشن در بارداری باعث کاهش اضطراب و استرس مادر و افزایش آرامش او می‌شود.
همان‌طور که احساسات بدی که در مادر وجود دارد به جنین منتقل می‌شود، احساسات خوبی که مادر دریافت می‌کند نیز جنین را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برخی از مهمترین تأثیرات مدیتیشن در بارداری بر روی جنین به شرح زیر است:
کاهش احتمال زایمان زودرس
وزن‌گیری مناسب جنین و کاهش احتمال کم‌وزنی جنین حین تولد
کاهش احتمال و علائم سقط‌جنین
کاهش احتمال وجود نقص در بدن نوزاد
فردی که از دوران جنینی آرامش در زندگی او جریان داشته باشد، در نوجوانی و بزرگ‌سالی نیز فردی آرام خواهد بود.
افزایش هورمون‌های اندورفین، ملاتونین و دهیدرواپی آندرسترون
تأثیرات هورمون‌ها در بارداری
هورمون اندورفین به هورمون شادی معروف است. این هورمون در افزایش آرامش مادر نقش بسیار مهمی دارد. اگر فردی مدیتیشن در بارداری را از ماه‌های نخست بارداری شروع کند و تا ماه آخر به‌صورت مستمر آن را انجام دهد، درد زایمان کمتری را تجربه خواهد کرد.
مدیتیشن در بارداری باعث افزایش هورمون ملاتونین می‌شود. هورمون ملاتونین به سلامت عمومی بدن کمک بسیاری می‌کند. یکی از مهمترین تأثیرات ملاتونین تنظیم خواب است. اغلب مادران باردار مشکل کم‌خوابی هم دارند که با مدیتیشن می‌توانند به بهبود این وضعیت کمک کنند. ملاتونین باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن مادر و جنین قوی‌تر عمل کند و به‌نوعی سلامت آن‌ها را تضمین می‌کند. هورمون ملاتونین به‌صورت غیرمستقیم بر افزایش شادی نیز تأثیر می‌گذارد.
هورمون دهیدرواپی آندرسترون، یک هورمون جنسی مردانه است که در زنان و مردان یافت می‌شود. این هورمون معمولاً در بارداری کاهش می یاید؛ با مدیتیشن می‌توانید به افزایش این هورمون کمک کنید. برخی از مهمترین فواید هورمون دهیدرواپی آندرسترون عبارت‌اند از:
تقویت عضلات که به‌صورت غیرمستقیم بر کاهش درد زایمان و دردهای بارداری تأثیر می‌گذارد.
افزایش شادی که منجر به بهبود خلق‌وخو می‌شود.
تقویت حواس پنج‌گانه و به‌خصوص احساس بینایی و شنوایی
کمک به تقویت سیستم ایمنی بدن و درنتیجه دفاع در برابر بیماری‌های خاص
روش‌های انجام مدیتیشن در بارداری
حفظ آرامش در دوران بارداری باعث می‌شود که فشارهای روحی و جسمی از فرد دور شود. همان‌طور که اشاره کردیم مدیتیشن در بارداری یکی از راه‌های رسیدن به آرامش در این دوره است؛ راه‌های دیگری نیز وجود دارند که می‌توان آن‌ها را از مشتقات مدیتیشن در بارداری معرفی کرد. در ادامه به معرفی برخی از مهمترین آن‌ها می‌پردازیم:
ارتباط با جنین
ارتباط با جنین از مواردی است که هم باعث آرامش مادر می‌شود هم آرامش جنین. کافی است در مکانی آرام قرار بگیرید و با جنین صحبت کنید.
از الفاظ محبت‌آمیز استفاده نمایید تا آرامش و عشق را به جنین منتقل کنید.
یکی از آرامش‌بخش‌ترین فعالیت‌هایی که می‌توانید اقدام به انجام آن کنید، در آغوش گرفتن نوزاد، با لمس شکم است. دست‌هایتان را روی شکم خود بگذارید و تصور کنید که جنین را در آغوش گرفته‌اید؛ این فعالیت باعث می‌شود احساس آرامش عمیقی را تجربه کنید.
پیاده‌روی
پیاده‌روی از فعالیت‌هایی است که اغلب پزشکان برای کاهش درد و زایمان راحت، به مادران باردار توصیه می‌کنند. شما می‌توانید زمان خاصی از روز را به پیاده‌روی اختصاص دهید؛ اما برای نتیجه‌گیری بهتر باید اقدامات دیگری را حین پیاده‌روی انجام دهید. می‌توانید از موزیک‌های بی‌کلام استفاده کنید و یا از فایل‌های مدیتیشن صوتی استفاده کنید تا در کنار انرژی که از پیاده‌روی دریافت می‌کنید، آرامش بیشتری هم کسب نمایید.
هنگام پیاده‌روی تنفس عمیق را فراموش نکنید. تمرکز روی تنفس باعث می‌شود آرامش بیشتری داشته باشید. با هر نفس احساسات خوب را دریافت و احساسات بد و درد را از بدن خود خارج کنید.
جملات تأکیدی
یکی از مهمترین فعالیت‌ها در دوران بارداری که آن را می‌توان به‌نوعی مدیتیشن در بارداری هم تلقی کرد، تکرار عبارات تأکیدی می‌باشد. این عبارات باید به جنین و مادر احساس خوبی منتقل کند. به‌طور مثال جنین را مخاطب خود قرار دهید و بارها این جملات را تکرار کنید:
من به خاطر وجود تو پر از احساس آرامشم و بی‌صبرانه منتظر تولدت هستم.
حمل تو در وجود من، یکی از بهترین احساساتی است که تجربه می‌کنم.
وجود تو باعث آرامش من می‌شود و من عاشقانه دوستت دارم و از تو سپاسگزارم.
البته می‌توانید از جمله‌های محبت‌آمیز عامیانه‌تر که احساس صمیمیت بیشتر دارد هم استفاده کنید.
تنها نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که در ابتدا آرامش خودتان را اولویت قرار دهید و سعی کنید پس‌ازآن به فکر آرامش جنین هم باشید. آرامش شما به صور غیرمستقیم باعث ایجاد آرامش جنین هم می‌شود.
مدیتیشن در بارداری بدون تصویرسازی
مادران باردار می‌توانند در محیطی که انرژی خوبی دارند بنشینند و با گوش دادن به یک موزیک ملایم و تنفس عمیق اقدام به حفظ آرامش خود نمایند.
حتماً سعی کنید روزانه زمانی را به جذب آرامش از این طریق بپردازید.
موزیک‌های آرامش‌بخش زیادی را دانلود کنید و هر زمان که مشغول انجام کاری بودید، به آن‌ها گوش دهید. هر زمان که احساس خستگی و کمبود انرژی کردید نیز می‌توانید با تنفس عمیق جسم خود را تسلی دهید.
تصویرسازی ذهنی
شاید برای مدیتیشن احتیاج به تمرکز بالایی باشد؛ ازاین‌رو مادران باردار می‌توانند تنها با تصویرسازی ذهنی به آرامش خاطر برسند. کافی است هرلحظه که خواستید، به تولد نوزادتان فکر کنید؛ به احساس خوبی که بعد از تولد نوزاد خواهید داشت بیندیشید. روزهایی را تصور کنید که کودکتان بزرگ شده است. به رؤیاپردازی در مورد زندگی فرزندتان و ارتباط خود با فرزندتان بپردازید تا احساس خوبی کسب کنید.
استفاده از شمع و عود و ساج
در مدیتیشن از شمع، عود و ساج استفاده‌های فراوانی می‌شود؛ این موارد باعث جذب انرژی مثبت بیشتر هنگام مدیتیشن می‌شود.
مادران باردار می‌توانند با روشن کردن شمع، عود یا ساج اقدام به افزایش انرژی محیط اطراف خود نمایند. این فعالیت به‌صورت غیرمستقیم باعث افزایش شادی شما می‌شود. لازم به ذکر است که از این مورد می‌توانید در هنگام فعالیت‌هایی چون ارتباط با جنین، تصویرسازی و انجام تمرینات عبارات تأکیدی استفاده کنید.
یوگا
انجام تمرینات یوگا (متناسب با شرایط) باعث می‌شود تا حدود زیادی از دردهای جسمی مادر کاسته شود و تجربه زایمان راحت‌تری را پشت سر بگذارد. یوگا را می‌توان یک قدم فراتر از مدیتیشن در بارداری تلقی کرد. یوگا تأثیر فوق‌العاده‌ای بر سلامت جسمی مادر و جنین خواهد داشت.
امروزه برای کاهش دردهای زایمان طبیعی و آمادگی مادر برای زایمان، کلاس‌های یوگای بارداری برگزار می‌شوند که مناسب‌ترین تمرینات را به مادران ارائه می‌کنند. با شرکت در این کلاس‌ها به‌صورت حضوری و یا مجازی می‌توانید از مزایای بی‌شمار آن بهره‌مند شوید؛ البته به خاطر داشته باشید که زمانی احساس خوبی خواهید داشت که در کنار یوگا از مدیتیشن نیز استفاده کنید. مدیتیشن باعث می‌شود در تمام لحظات زندگی شما آرامش جاری شود.
