قبل از پرداختن به دلایل عدم اعتماد به نفس بد نیست بدانید یکی از دلایلی که انسانها را به سمت موفقیت می برد داشتن خصوصیت اعتماد به نفس است همان طور که می‌دانید این روزها رقابت بر سر موفقیت و دستیابی به کمال بسیار زیاد شده است به طوریکه امروزه والیدن در صدد افزایش اعتماد به نفس کودکان خود در سنین کم هستند .
گرچه همچنان برخی دچار کمبود اعتماد به نفس هستند و وقتی کاری را می خواهند انجام دهند مشکلاتی از جمله ترسها، نگرانیها، ناامیدیها در مقابلشان ظاهر می شود
دلایل عدم اعتماد به نفس
مهمترین چیزی که باید در مورد اعتماد به نفس پایین بدانید این است که تقصیر شما نیست.
عواملی که به کاهش اعتماد به نفس کمک می کنند برای هر فردی ترکیب و تعامل متفاوتی دارند. ژن ها ، پیشینه فرهنگی، تجربیات دوران کودکی و سایر شرایط زندگی شما نقش دارند.
اما لازم نیست نا امید بشوید – اگرچه ما نمی‌توانیم تجربیاتی را که در گذشته به ما شکل داده است تغییر دهیم، اما راه های افزایش اعتماد به نفس بسیار تاثیر گذار و متنوع هستند.
نشانه رفتاری کمبود و عدم اعتماد به نفس
اعتماد به نفس باور و اطمینانی هست که هر فردی از استعدادها و توانایی های خود دارد فرد هدفی را انتخاب می کند و در راه رسیدن به هدف هرگز دلسرد نمی شود زیرا به خود و تواناییهایش اعتماد دارد و می‌داند که اگر بر سر راهش حتی مشکلاتی به وجود بیاید اما باز هم او ادامه می دهد و هرگز ناامید نمی شود.
اما برخی افراد هستند که به علت نوع تربیت و یا استانداردهای نادرست خانواده و نوع زندگی که در دوران کودکی داشته اند خصوصیت اعتماد به نفس در آنها تحلیل رفته و اینگونه افراد متأسفانه هرگز نمی توانند زندگی رو به رشدی داشته باشند.
ترس و ناامیدی و خشم تنها چیزهایی هست که در وجودشان رشد کرده زیرا اینگونه افراد هرگز کسی را نداشته اند که آنها را در زندگیشان تشویق کند آنها پدر و مادری داشته اند که ناخواسته فرزندانی نگران و ترسو بار آورده اند.
شکل گیری اعتماد به نفس
شخصیت همه ما در بدو تولد تا هفت سالگی شکل می گیرد کسانی که در خانواده ای زندگی کرده اند که بسیار به موفقیت و راه و روش های آن اهمیت می داده اند و به فرزندان خود اهمیت می دادند و به آنها اجازه نظر و حق دخالت های کوچک در کارهای خانه را می‌داند، کسانی می شوند با اعتماد به نفس بالا، کسانی که هر کاری را با اشتیاق به پایان می رسانند و اجازه نمی دهند که ترس و دودلی ها جلو راهشان را بگیرد.
جالب است بدانید شاید عدم اعتماد به نفس موضوع ناراحت‌کننده ای باشد و شاید فکر کنید که برای تقویت آن راهی دشوار پیش رو دارید اما این طور نیست بلکه شما می توانید با انجام چند تمرین در روز و در مدت کوتاهی به اعتماد به نفس بالا برسید و توانایی های خود را تقویت کنید و به خودتان باور داشته باشید.
کسانی که از کمبود اعتماد به نفس رنج می برند دارای خصوصیاتی هستند که تقریبا هر کسی آنها را ببیند متوجه می شود که این فرد اعتماد به نفس پایینی دارد:
۱ – طرز راه رفتن و نشستن
کسانی که از کمبود اعتماد به نفس رنج می برند قوز می کنند و همیشه سرشان پایین هست به چشمان طرف مقابل نگاه نمی کنند خیلی آهسته راه می روند و همیشه به نوعی دستان و پاها را تکان می دهند که گویی امنیت ندارند و از چیزی همیشه می ترسند.
۲ – طرز لباس پوشیدن و آرایش
برخی افراد هستند که پیش از حد به سر و وضعشان می رسند و همیشه دوست دارند که لباسهای برند بپوشند و مخارج زیادی را صرف لباس و سر و وضعشان می کنند اینگونه افراد اعتماد به نفس ندارند زیرا می خواهند از طریق لباس و ظاهر کمبود خودباوریشان را پنهان کنند.
۳ – فقط گوش می دهند و نظری ندارند
همیشه در جمع کسانی را می بنید که صحبت نمی کنند و در گوشه ای می نشینند و گاهی اوقات هم اگر داخل جمع باشند صحبت نمی کنند نظر نمی دهند یا خیلی کوتاه و مقطع صحبت می کنند ترس از صحبت در چنین مواقعی نشانه عدم اعتماد به نفس در جمع هست.
۴ – دوست ندارند از آنها تعریف شود یا مناسبت ها را دوست ندارند
کسانی که از تعریف بدشان می آید یا دوست ندارند که کسی برایشان تولد بگیرد یا چیزی برایشان بخرد افرادی هستند که خودشان را به اندازه کافی خوب نمی دانند و خودشان را لایق تحسین و یا کادوی تولد نمی بینند چون اعتماد به نفس ندارند و همیشه با این موضوع مشکل دارند از توجه دیگران در هراسند.
۵ – ناامید هستند و زود تسلیم می شوند
کسانی که کمبود اعتماد به نفس دارند ناامید هستند و انگیزه ای برای اهدافشان ندارند اگر در بین راه شکست بخورند کنار می کشند و زود تسلیم می شوند و حتی آنقدر منفی باف هستند که شکست را از قبل پیشبینی کرده اند و وقتی به مشکل می خورند به خودشان می گویند از قبل می‌دانستم.
۶ – خودشان را با دیگران مقایسه می کنند
رقابت و مقایسه کردن تا حدودی خوب هست تا جایی که باعث پیشرفت شود یا به عبارتی می توان گفت رقابت سالم برای ایجاد انگیزه مفید هست اما وقتی به مرحله ای می رسد که فرد خودش را در هر چیزی با دیگران مقایسه می کند و مدام خودش را سرزنش می کند یعنی اعتماد به نفسش پایین است زیرا از آنچه که دارد راضی نیست و مدام خود و کارهایش را نادرست می‌داند.
۷ – خشمگین می شوند
خودشان را پشت خشم و غضب پنهان می کنند تا مجبور به صحبت نباشند و ترجیح می دهند خشمگین شوند تا با آرامش مشکلات را حل کنند.
کسانی که دوست دارند تمامی کارهایشان را به نحو احسن انجام دهند کسانی هستند که اعتماد به نفس ندارند زیرا فکر می کنند که اگر کاری را انجام دهند دیگران از آنها خرده می گیرند و از اینکه کسی انتقادشان کند هراس دارند و کلا از اینکه کاری را برای دیگران انجام دهند ترس و واهمه دارند.
دلایل عدم اعتماد به نفس و خودباوری
۱ – بی توجهی والدین و بازخوردهای منفی
گاهی اوقات والدین به صورت ناخواسته به کودکان بی توجهی می کنند وقتی کودکشان در حال صحبت هست او را در نظر نمی گیرند و یا حتی او را دعوا می کنند بعضی از والدین حوصله بچه ها را ندارند و در مقابل کارهایی که می کنند آنها را دعوا می کنند و یا حتی آنها را کتک می زنند.
این کودکان وقتی بزرگ می شوند فکر می کنند هیچ کاری و یا هیچ حرفی را درست نمی زنند بنابراین ترجیح می دهند که هدفی نداشته باشند و یا اگر هدفی را انتخاب می کنند در میانه راه جا می زنند و شکست را می پذیرند و تصویر مثبتی از خودشان ندارند، و چون حس می کنند که در هیچ کاری خوب نیستند انگار که هرگز دیده نمی شوند.
۲ – اختلاف خانوادگی
وقتی در خانه دعوا و جنجال هست و هیچ آرامشی وجود ندارد بازخوردی که به کودک می رسد احساس ترس و ناامنی هست و این شخص وقتی بالغ می شود آسیب پذیر شده و با همین حس بزرگ شده و همیشه احساس ترس و ناامیدی و ناامنی با اوست. همین موضوع باعث می شود که خودش را خوب نبیند و از خودش هیچ رضایتی نداشته باشد. حتی نظرشان در مقابل دیگران این است که همه بی رحم و زورگو هستند.
۳ – حمایت های بیجا خانواده
گاهی اوقات به اصطلاح برخی کودکان را لوس قلمداد می کنیم زیرا هر چه که می گویند والدین قبول می کنند و اصلا در تربیت درست آنها کوشا نیستند حتی گاهی اوقات این توجه های و حمایت های بیش از حد باعث می شود کودک در بزرگسالی قادر به مراقبت از خود نباشد و همیشه کسی را بخواهد که از او حمایت کند و توانایی ظاهر شدن در جمع را از دست می دهد و در نتیجه به نوعی خجالتی و کم رویی دچار می شود، زیرا ضعیف و غیر اجتماعی بار آمده است.
۴ – احساس گناه
وقتی کسی مدام فکر می کند که هر کاری انجام می دهد اشتباه و یا گناه است به مرور زمان اعتماد به نفس خود را از دست می دهد زیرا احساس گناه چیزی جز عدم اعتماد به خود را به وجود نمی آورد.
۵ – مقایسه خود با سلبریتی ها
این روزها در دنیای پر زرق و برق، خیلی از جوانان خود را با افراد مشهور مقایسه می کنند تا آنجا که می توانند خود را شبیه آنها می کنند اما به طور کلی چون مثل آنها نیستند فکر می کنند چیزی کم دارند بنابراین به مرور زمان اعتماد به نفس خود را از دست داده و به جای آنکه افرادموفق را الگوی خود کنند خودشان را سرکوب می کنند که چرا مثل آنها نیستند.
۶ – جذب افکار منفی
معمولا اغلب کسانی که زیاد فکر می کنند کار مثبتی برای انجام دادن ندارند بنابراین به سمت فکر کردن روی می آورند و بعد از مدتی چون کار خوبی برای انجام ندارند آهسته آهسته افکار منفی به سراغشان می آید و به مرور زمان حجم افکار منفی جذب آنها می شود و اندیشه های منفی چیزی جز ترس و نا امیدی و اضطراب چیز دیگری در پی ندارد.
نکته آخر:
در آخر باید بگوییم که زیر بنای احساسی و تشکیل ساختار قوانین زندگی هر فردی مانند داشتن اعتماد به نفس و یا عدم اعتماد به نفس در دوران کودکی در کنار والدین شکل می گیرد به طور کلی پرخاشگری ها، عدم توجه، ترس از مدرسه و بی توجهی والدین به این موضوع، عدم تحسین، تبعیض بین فرزندان، قرار گرفتن در معرض استرس و نگرانیهای مالی و اجتماعی، همه دست به دست یکدیگر می دهند و فردی سرخورده و خجالتی با کمبود باور به خود وارد اجتماع بزرگتر می شود. که هیچ‌گاه نمی تواند موفقیت های بزرگ را به دست‌آورد.
