ما در زندگی خود مرتبا با تنش های روانی و روحی زیادی درگیر هستیم و در هر شرایطی در طول شبانه روز، استرس و اضطراب را تحمل می کنیم.
مشغله های فکری و ذهنی افراد در شغل، تحصیل، خانواده، ارتباط با دوستان و مردم کم‌کم انسان را خسته کرده و افسردگی به ارمغان می آورد.
داشتن تعطیلات و وقت گذراندن با خانواده تا حدودی برای احساس آرامش در یک زندگی عادی مفید است.
ولی استرس مانند برفی نیست که بنشیند و بعد از مدتی آب شود. بنابراین مدیتیشن برای آرامش اعصاب، می توانند در این زمینه کمک کننده باشد.
اگر مدام دچار استرس شویم، به مرور به بدن آسیب وارد می شود. مثلا: فرد دچار زخم معده، فشار خون بالا و بیماری های قلبی و سردردهای عصبی و افسردگی می شود. از طرفی استرس، سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند. پس چکار باید کرد؟
به توصیه متخصصان بهداشت روانی، در برنامه های روزانه خود می توان کارهای مختلفی برای کاهش استرس انجام داد. مانند: رژیم غذایی مناسب، ورزش، ایجاد فضای آرامش بخش برای خود و خانواده را می توانیم انجام دهیم.
مدیتیشن برای آرامش اعصاب
تا دهه های ۶۰ و ۷۰ مدیتیشن شناخته نشده بود. مؤسسات پزشکی و بهداشتی بسیاری در مورد اثر مدیتیشن بر سلامتی قلب و فشار خون و سیستم ایمنی بدن تحقیق کرده اند و فکر می کردند که مدیتیشن و مراقبه، اثرات فیزیولوژیکی بر بدن میگذارد که سبب کاهش استرس می شود.
در مطالعاتی که انجمن قلب آمریکا در اورلاندو و فلوریدا به مدت ۹ سال انجام داده اند، نشان می دهد ۸۰ درصد از بیمارانی که مبتلا به فشارخون بالا و مشکلات قلبی بودند و حداقل یکبار در روز مدیتیشن انجام می دادند، نسبت به گروهی که مدیتیشن نمی کردند استرس کمتری را داشتند و فشار خون سیستولیک آنها تا ۵ میلی‌متر جیوه کاهش پیدا کرده است.
با ۵ دقیقه مدیتیشن می توان به آرامش رسید
تحقیقات نشان داده است که مدیتیشن و مراقبه اصولی، باعث کاهش استرس و فشار خون در دانشجویان می شود. برای اینکه بدانیم مدیتیشن چگونه استرس را کنترل می کند ابتدا باید بدانیم استرس چگونه بر ما تاثیر میگذارد؟
همه ما در یک زمانی استرس را تجربه کرده ایم. استرس صورت های مختلفی دارد. همه استرس ها، منفی نیستند. استرس های لحظه ای که در زندگی روزمره با آن سروکار داریم در واقع احساس هیجانی است که به ما انگیزه فعالیت می دهد.
مثلا: استرس موقع دویدن و مسابقه دادن، به ما انرژی می دهد. موقعیت های استرس زایی که منفی هستند در شرایطی به‌وجود می آیند که فرد را ناراحت می کند. مثلا: در زمان امتحان، جواب سوالات را ندانیم یا بحث کردن با همکار یا دوست، تاخیر در پرواز هواپیما، و غیره، ممکن است چند دقیقه ، چند ساعت یا چند روز ما را درگیر کند و استرس آن را داشته باشیم ولی به مرور به حالت آرام خود بر می گردیم.
پاسخ فیزیولوژیک بدن به استرس توسط سیستم عصبی خودکار انجام می شود.در بخش غیر ارادی سیستم عصبی ما کاهش ضربان قلب، فشارخون و هضم غذا را به عهده دارد. سیستم عصبی خودکار دو شاخه دارد: سمپاتیک و پاراسمپاتیک. سیستم عصبی سمپاتیک بدن ما را برای واکنش استرس زا (جنگ یا فرار) آماده می کند و پاراسمپاتیک به ما کمک می کند تا به آرامش برسیم.
وقتی استرس داریم بدن برای بهبود عملکرد خود، هورمون هایی مانند کورتیزول، آدرنالین ترشح می کند که سبب افزایش ضربان قلب می شود و هضم را کند می کند و جریان خون را افزایش می دهد تا جریان خون بیشتری به ماهیچه ها، قلب و مغز برسد تا بتوانیم در مواقع خطر و در مقابل با استرس، سریع فکر و عمل کنیم. وقتی ترشح هورمون های تولید استرس در خون از سطحی بالاتر می رود، مغز سیگنالی دریافت می کند که تولید هورمون های استرس زا را متوقف کند و ما به حالت استراحت و آرامش می رسیم و احساس راحتی می کنیم.
گاهی اوقات استرس مداوم، شبیه یک روش زندگی می شود و حالت مزمن پیدا می کند که تمام شدنی نیست. مثلا: وقتی فردی شغل سختی دارد، اختلاف در زندگی خانوادگی، شکست های پی در پی در زندگی و عملکرد های منفی زندگی را مدام داشته باشد به سلامتی فرد آسیب می زند.
وقتی تهدیدی که سبب استرس شده است از بین رفت، سیستم عصبی پاراسمپاتیک ما را به حالت استراحت می برد و بعد اتفاقی که با آن مواجه شده ایم را بررسی می کنیم.
وقتی در استرس مداوم، بدن مرتبا در معرض ترشح هورمون قرار می گیرد، سیستم کنترل استرس متوقف می شود و نمی تواند سطح زیاد ترشح هورمون استرس زا را کنترل کند و مسیر ترشح هورمون ها بسته می شود و ما نمی توانیم استرس و اثرات آن را کنترل کنیم و در این زمان پیامدهای منفی استرس شدید را در بدن خود احساس می کنیم.
مدیتیشن بر بدن و تنفس و مغز تاثیر میگذارد
یکی از راه های کنترل استرس ورزش است. ورزش علاوه بر تنظیم هورمون های بدن، باعث ایجاد حس آرامش نیز می شود.
بنابراین داشتن استرس مزمن، مشکلات جسمانی و روحی زیادی را برای ما فراهم میکند و جلوگیری از موقعیت های پرتنش و رسیدن به آرامش و حفظ تعادل بین عصب سمپاتیک و پاراسمپاتیک بسیار اهمیت دارد و در این راستا مدیتیشن برای آرامش اعصاب می تواند کمک کننده باشد.
انجام مدیتیشن برای آرامش اعصاب چگونه است؟
در طب سنتی هند، معروف به طب آیورودا(آیور به معنای زندگی و ودا، علم و دانش) به مدیتیشن اعتقاد دارند و مراقبه را به عنوان یکی از رایج ترین تکنیک های رسیدن به آرامش اعصاب در جهان به مردم معرفی کردند.
مدیتیشن بیش از ۵۰۰۰ سال پیش توسط خدای هندو کریشنا در بهاگاواد گیتا به شاگردان خود آموزش داده شده است و با اینکه اصل آموزش در طول تاریخ هند دچار تغییر شده است ولی در سال ۱۹۵۵ مردی به نام ماهاریشی ماهش یوگی مدیتیشن را به آمریکا برد و تکنیک مدیتیشن را بر اساس علم آیورودا و تعادل ذهن و بدن به همه معرفی کرد.
تمرین تنفس در چند لحظه، آرامش را به اعصاب بر می گرداند
مدیتیشن یک روش معنوی است و دیدگاه مذهبی ندارد.
مدیتیشن برای آرامش اعصاب، تکنیک آرامش بخش سلامت روان است. تکنیک های مدیتیشن در یک دوره هفت مرحله ای آموزش داده می شود که شامل: صحبت در مورد چیستی و فواید مدیتیشن و توضیحات عملی روش مدیتیشن و آموزش تکنیک ها به صورت فردی است.
مدیتیشن برای آرامش اعصاب را میتوان به مدت ۲۰ دقیقه و دو بار در روز تمرین کرد.
برای تمرین مانتراها به فرد آموزش خاصی داده نمی شود فقط باید سکوت کنیم و بر روی یک فکر خاص تمرکز کنیم تا توجه همه ذهن به آن فکر جلب شود و نگذاریم اتفاقات روزمره زندگی که ایجاد استرس می کند وارد ذهن ما شود.
این تکنیک اولین قدم برای ایجاد آرامش و جلوگیری از افکار مزاحم و تکرار شونده است. برای مراحل بعدی مدیتیشن نیاز است که از یک مربی متخصص مدیتیشن کمک بگیریم.
مطالعات پزشکی نشان داده است افرادی که مدیتیشن منظم و صحیح را روزانه انجام می دهند. سطح اپی نفرین ، نوراپی نفرین و کورتیزول در خون آنها کمتر است و همچنین مدیتیشن برای آرامش اعصاب منجر به کاهش تعداد تنفس و ضربان قلب و جریان خون بهتر به مغز می شود. که نشان دهنده انقباض کمتر رگ های خونی است. در این تحقیقات مشخص شده است کسانی که روزانه مدیتیشن می کنند سطح کورتیزول خونشان کمتر از کسانی است که از داروهای آرام بخش استفاده می کنند.
همچنین مطالعات طولانی مدتی که روی نوار مغزی افرادی که مدیتیشن تمرین می کردند نشان می دهد که امواج EEG به طور قابل توجهی روان تر و طبیعی تر است. در واقع تمرین کنندگان مدیتیشن در انجام کارهای روزانه خود کارآمدتر عمل می کنند.
سخن آخر
در مدیتیشن برای آرامش اعصاب به چند نکته اشاره می کنیم.
• روزانه حداقل یک مراقبه تنفسی ۵ دقیقه ای داشته باشیم.
• قدر زندگی خود را بدانیم و از اینکه برای خودمان وقتی را در نظر گرفته ایم تا مدیتیشن کنیم به خودمان تبریک بگوییم و از خدا بابت آن تشکر کنیم.
• از درون خود آگاه باشیم.
• با آنچه در نفس ما می گذرد کنار بیاییم.
• خود واقعی مان باشیم.
• آنچه بدن ما به طور طبیعی احساس می کند را درک کنیم.
• در ذهن ما هر چه می گذرد را تایید کنیم و رها کنیم.
وااااااااااای عالی بود خیلی حس خوبی داشتم ممنونمممم💚